Recensie

Psy'Aviah: Bittersweet

Genre(s)


‘Bittersweet’ is een mijlpaal voor Psy’Aviah. De plaat komt uit op de twintigste verjaardag van het project, en het is ook het tiende album van Psy'Aviah. Bovendien is het het derde en laatste deel van de trilogie die begon met ‘Lightflare’ in 2018, en verderging met ‘Soul Searching’ in 2019. Laat me om te beginnen al stellen dat de hele trilogie hoort bij het beste wat Psy’Aviah ooit gemaakt heeft.

Yves Schelpe, het meesterbrein achter Psy’Aviah, heeft een probleem dat wel meer artiesten treft: hij valt als het ware tussen twee stoelen. Hij is te poppy voor de alternatievelingen, en te alternatief voor de popliefhebber. Hij doet zijn uiterste best om die grenzen te overschrijden, en dat vind ik waardevol. Zijn niet aflatende drang om verschillende muziekstijlen te combineren, hebben alvast tot mijn respect geleid. Ik vind zijn laatste cd’s eigenlijk grote klasse.

Wat vooral indruk op me maakt, is dat Schelpe altijd met inhoud komt. Ik zal aan de verleiding weerstaan om zijn hele carrière te overlopen, alhoewel dit twintigjarig jubileum daar eigenlijk een uitstekende aanleiding toe is, en me beperken tot de huidige trilogie. ‘Lightflare’ was het startpunt van de trilogie, die bestaat uit drie conceptplaten die een algemeen onderwerp delen, maar ook elk hun eigen accenten leggen.

‘Lightflare’ begon rond een zeer negatieve problematiek. In onze tijd tieren depressies, burnouts, angststoornisses en wanhoop. Ook Yves Schelpe leidt rond 2018 aan een burnout, en hij ziet de muziek als een uitlaatklep. Hij wil de problematiek meer zichtbaar en bespreekbaar maken. Een opmerkelijk initiatief, dat zich – naar Schelpes jarenlange gewoonte – vertaalt in een mix van lounge-, triphop-, synthpop-, electrorock- en breakbeatnummers die door uiteenlopende zanger(es)s(en) vertolkt worden.

Schelpe borduurt verder op dat thema met ‘Soul Searching’, maar met meer focus op het aanvaarden van de wereld zoals hij is. Dit vertaalt zich in een reeks verhalen waarin individuen trachten te overleven in een vijandige wereld. Muzikaal wordt het aura van muziekstijlen die Schelpe gebruikt nog aangevuld met invloeden uit trance en wereldmuziek. Deze mix maakt van ‘City In Flames’ – het verhaal van een vluchteling die terugdenkt aan de brandende stad die hij achterliet – zelfs een bescheiden hit, al had het wat mij betreft zelfs een grote hit mogen worden.

Toch zegt Yves Schelpe vandaag dat ‘Soul Searching’ teveel neigt naar escapisme, naar het vluchten in dromen om aan de aardse ellende te ontkomen. Met het slot van de trilogie – de plaat ‘Bittersweet’ die nu door onze stereo schalt – wil Schelpe een balans bereiken. De controle over je leven verliezen is rampzalig, maar alles willen controleren is eveneens schadelijk. Het komt erop aan het juiste evenwicht tussen de twee te vinden.

Het komt wat overeen met het beroemde gebed van Niebuhr: ‘God, schenk me / kalmte om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen / moed om te veranderen wat ik wel kan veranderen / en wijsheid om het verschil hiertussen te zien.’ De overtuigde humanist en vrijzinnige Schelpe zal misschien niet blij zijn met de vermelding van god in deze bespreking, maar hoewel ik filosofisch tot dezelfde strekking hoor als hij, sta ik erop het citaat juist weer te geven. Deze leuze wordt trouwens ook toegeschreven aan Aristoteles, Franciscus van Assisi en talrijke andere filosofen, en wordt ook actief gebruikt door de Anonieme Alcoholisten in hun pad naar herstel.

De plaat start met ‘Rainy Repertoire’, dat voorgedragen wordt door de beroemde psychiater Dirk De Wachter. De tekst komt van Schelpe zelf, maar sluit perfect aan bij het gedachtengoed van De Wachter. Het nummer roept op om de regen te appreciëren, haar symfonie in je op te nemen, net zoals je de ondraaglijke lichtheid van het bestaan ook moet aanvaarden. De Wachter spreekt het maar al te graag in, want hij benadrukt ook steeds dat het leven niet altijd leuk moet zijn. Metaforen over het weer zijn trouwens een constante over de hele plaat.

Hoewel de thema’s die behandeld worden bloedernstig zijn, is de muziek maar zelden neerslachtig. Nummers als ‘Cold Summer Nights’ en ‘Pretender’ hebben zelfs hitpotentieel. ‘Ok’, de elektronische hit uit 2011, wordt ‘herontdekt’ met akoestische gitaar en strijkers, en dat klinkt zo hemels dat het opnieuw een hoogtepunt is. Er is een goed evenwicht tussen dansbare en meer ingetogen nummers, zodat de plaat nooit gaat vervelen. Meestal eindigt een plaat met een wat rustiger nummer, maar Schelpe kiest ervoor om af te sluiten met een knaller, namelijk een nieuwe bijna industrial rock-versie van ‘Tired’, oorspronkelijk uit 2008.

Ik sta bekend als een koele minnaar van bonus-cd’s met remixen allerhanden, maar deze keer moet ik u aanraden om voor de Bonus Version van ‘Bittersweet’ te gaan. De bonus-cd is immers een ‘Rediscovered’-plaat die speciaal uitkomt voor de 20ste verjaardag van Psy’Aviah. Het schijfje bevat bijgevolg nieuwe versies – dus niet zomaar ‘remixen’ – uit de gehele carrière van Yves Schelpe. De nummers komen van oude bekende als IC434 (Geert de Wilde doet immers steeds de mastering van Psy’Aviah-platen), Implant (die het nummer naar het Vlaams vertaalt), Aesthetische (de groep van Lis van den Akker, die op verschillende Psy’Aviah-nummers zingt). De kwaliteit van de herontdekte nummers is opmerkelijk hoog, met name op ‘Lost At Sea’ door Madil Hardis, ‘No More Heroes’ door Clairval of ‘Procedure To Mistrust’ door Vulture Culture. Ik ben bijzonder blij dat ook groepen als The Breath Of life en Your Life On Hold hun steentje bijdragen, want zij maken zowaar gothic-uitvoeringen van de liedjes van Schelpe.

Hoewel ik me had kunnen beperken tot het bespreken van de nieuwe plaat ‘Bittersweet’, koos ik ervoor om de hele trilogie die begon met ‘Lightflare’ en nu afgesloten wordt, nog eens in de kijker te zetten. Een bewuste keuze, want als u openstaat voor de muziek van Psy’Aviah, dan raad ik u aan om de drie cd’s in huis te halen. U krijgt er zowel mooie en gevarieerde muziek als filosofische diepgang voor in ruil, en die combinatie komt heus niet bij elke artiest voor.

Psy'Aviah: website / bandcamp / Facebook / YouTube

Delen op

Tags

Over Xavier Kruth

Xavier Kruth bekeerde zich al op jonge leeftijd tot het gothicdom. Toen hij begon te puberen, moest hij lang zagen om een zwarte broek te mogen hebben. Toen hij tegenover zijn moeder argumenteerde dat hij gewoon om een zwarte broek vroeg, niet om zijn haar omhoog te doen in alle richtingen, repliceerde ze dat als hij nu een zwarte broek zou krijgen, hij daarna toch zijn haar torenhoog omhoog zou doen. Xavier was versteld over de telepathische vermogens van zijn moeder. Hij leerde destijds ook gitaar spelen, en sinds 2006 speelt hij in donkere kroegen met zijn melancholische kleinkunstliedjes in verschillende talen. In 2011 vervoegde Xavier het team van Dark Entries. In Dark Entries las hij ook dat The Marchesa Casati (gothic rock) een gitarist zocht, en zo kon hij een paar keer met de groep optreden. Later speelde hij bij Kinderen van Moeder Aarde (sjamanische folk) en werkte samen met Gert (kleinpunk). En het belangrijkste van al: in 2020 bracht hij samen met Dark Entries-collega Gerry Croon de plaat ‘Puin van dromen’ uit onder de naam Winterstille.

Wil je Dark Entries steunen? Doe een gift op BE49 0017 6243 8971

© Dark Entries. Alle rechten voorbehouden. Ontwerp door We Cre8 It.