Genre(s)
Column One is een experimenteel project uit Berlijn, opgericht in 1991 door de Oost-Duitsers Robert Schalinski, René Lamp en Eike Bölling, later aangevuld met Jürgen Eckloff en de Brit Andrew Loadman. Het project evolueerde tot een soort losvast samenwerkingsverband rond de kernleden René Lamp en Robert Schalinski. Het collectief benadert Westerse kunst en cultuur vanuit een deconstructivistische hoek. Een postmoderne benadering dus van het concept muziek, waarvan het resultaat de luisteraar behoorlijk experimenteel en avantgardistisch in de oren klinkt en waarbij een sound wordt gegenereerd die verder bij momenten in de volgende muzikale hokjes past: musique concrète, elektroakoestiek, geluidscollages, soundscape, field recordings, drone, industrial en ritual.
In het verleden maakten volgende artiesten een tijdlang deel uit van Column One (of werkten er mee samen, het verschil is niet altijd zo duidelijk): Jürgen Ploog, Mimetic (dat is Von Magnet drummer Jérôme Soudan), Rashad Becker, Marc Wannabe, Frieder Butzmann, Zeitkratzer en – de allerbekendste naam hielden we voor het laatst – Genesis P. Orridge (Psychic TV, Throbbing Gristle).
Centraal in het werk van Column One staat de betrachting om communicatie terug te brengen in het bewustzijn in zijn onvermijdelijke consequentie en bestaan. Het gaat dus om het decoderen van informatie, het deconstrueren en decoderen van dat wat ons wordt gepresenteerd als ‘werkelijkheid’ en van wat we constant aan onszelf presenteren. Om dit decodeerproces te laten slagen, gebruikt Column One de bestaande vormen van communicatie en media en beschouwt werkelijk alles als mogelijke grondstof, basiselement of zelfs afgewerkt product. De filosofische ideeën van het radicaal constructivisme, cut-up-technieken en dadaïsme lieten hun invloed gelden op het oeuvre van Column One.
Er worden postmoderne slogans gebruikt zoals ‘Cities multiply realities’ en vragen gesteld als ‘Kunnen architectonische projecten, wapenleveringssystemen en moderne dans allemaal dezelfde algoritmen gebruiken?’ of ‘Betekent vrije tijd voor machines hetzelfde als voor mensen?’ Aan de rand van dergelijke beschouwingen staat Column One.
Het samenwerkingsverband bracht onder de naam Column One een reeks cd’s uit, tapes en vinylplaten, soms in extreem gelimiteerde edities en vaak in het kader van Column One live events, video installaties en tentoonstellingen.
Het Poolse industrial/(dark) ambient/ experimental label Zoharum stelt nu van Column One de “W. Transmission”-reeks voor op cd. ‘W. Transmission’ staat voor ‘World Transmission’ en het gaat hier om vijf albums die in het verleden apart verschenen in diverse formats op diverse labels en opgenomen werden in de periode van 1992 tot 2010. Elk schijfje is ook nu apart te krijgen in een 6-panel ecopack of alle vijf samen in een kartonnen box (slipcase) op 150 exemplaren. Er verschijnt ook een speciale limited edition (50 handgenummerde exemplaren) met de cd’s in een houten box met gegraveerd bandlogo en een aantal gadgets (3 gesigneerde foto’s, A3 poster, 3 pins met verschillende versies van het bandlogo en een bag met logo).
Dit was een ganse brok om door te geraken, amai! De vijf schijfjes (4,5 uur muziek, enfin experimentele geluiden en soundscapes) passeerden een voor een onze cd speler en we bespreken ze nu in het kort.
“W. Transmission 1” (56 min.) werd opgenomen in 1992 en bevat een aantal soundscape getinte tracks die me soms nogal aan Psychic TV doen denken. 10 tracks staan er op het eerste schijfje. “F-S-H” zijn gewoon veldopnames van vogelgeluiden. “New-Re-Generation II” doet dat nog eens lichtjes over maar nu met iets dat klinkt als kwakende kikkers (en veel ruis). De overige tracks, zoals “Schilderung” (de langste track, bijna 9 minuten) zijn een soort experimenteel-elektronische soundscapes en dronescapes. “Contact” is mijn favoriete track. Hier is men creatief met korte geloopte stemsamples waaronder een kuchend en een hikkend geluid. “Alloy” is ritmisch met een ritual tintje. Ook het erg ritmische, geloopte “Through” is een hoogtepunt van dit eerste van vijf schijfjes. “Propaganda I” bevat een synthesizer en staat nog het dichtst bij wat we verstaan onder een muziekcompositie, noem het een soort experimentele ambient.
“W. Transmission 2: The Plane And The First Movement” (60 min.) werd opgenomen in 1993 en klinkt als een soort soundscape of geluidscollage in vier delen, getiteld “The Plane And The First Movement” ‘part one’ tot ‘part four’. We krijgen droney stukken te verwerken afgewisseld met percussieve stukken en een warrige uitleg over visgraten die nat worden gemaakt onder een wollen bal met een shampoofles en water dat lekt uit een plastic zak maar hoe dat allemaal juist ineen zit blijft onduidelijk. In ‘part one’ zit een geloopte Nederlandse stemsample over katholieken en het geloof.
“W. Transmission 3: Religious Tools” (51 min.) werd opgenomen op 12 en 13 november 1994 tijdens een tweedaagse experimentele sessie in een kerk in Etzin (Duitsland) en bevat geluiden van kerkorgels in combinatie met dissonante geluiden. We krijgen een experimentele soundscape of geluidscollage met een ritueel karakter, beïnvloed door de fysieke uitstraling van de religieuze architectuur door gebruik te maken van verschillende ‘heilige gereedschappen’. Het was een poging om de fysieke uitstraling van religieuze architectuur te volgen door gebruik te maken van religieuze hulpmiddelen uit de omgeving ervan. De sleutel en het karakter van deze opname zijn te vinden in de architecturale aanwezigheid van de kerk zelf. Hier staan drie tracks op “Religious Tools” ‘Part One’ tot ‘Part Three’.
“W. Transmission 4: Reworked Transmission” (51 min.) is mijn favoriete schijfje van de ganse reeks. Was deel 3 een reis in Westerse religieuze sferen (een kerk), dan duikt deel 4 onder in de religieuze gebruiken en geluiden van het Oosten en van ‘native civilizations’. Dit schijfje klinkt het meest als etnische ritual. Deel 4 is eigenlijk de herwerkte registratie van een live optreden in Berlijn in 1998 met het concept om rituele materialen, akoestische instrumenten, omgevingsgeluiden en Australische natives in nieuwe verbanden te plaatsen. Ook hier weer drie tracks, “Reworked Transmission” ‘Part One’ tot ‘Part Three’.
“W. Transmission 5: Continuum” (41 min.) is het finale deel van de reeks, opgenomen op 23 en 24 augustus 2001 en op 9 augustus 2010. Het bevat drie lange soundscapes van 10 tot 18 minuten die in mekaar overlopen. We horen geklop, metalige percussieve effecten en een soort chants en geroep. Het klinkt weer erg experimenteel maar tevens behoorlijk ritual.
Zoals eerder aangehaald was Genesis P. Orridge een tijdlang betrokken bij Column One (in de jaren 90 was dat) en ik denk dat deze 5 cd box vooral in de smaak zal vallen bij fans van Genesis P. Orridge, Psychic TV, Throbbing Gristle en verwante acts zoals Cabaret Voltaire en andere industriële experimentalisten. De schijfjes zijn ook apart te koop en als je er slechts eentje wil kopen zou ik opteren voor schijfje 4 (voor de ritual fan) of voor schijfje 1 (het meest veelzijdige) voor de aanhanger van industriële en experimentele muziek.