Een intro die je warm maakt voor een op til zijnde tornado: de band bij uitstek die weet hoe dit aan te pakken is te vinden op Belgische bodem. Dat van die tornado neem je best heel erg letterlijk, want de band in kwestie is qua geluidssterkte van dat kaliber dat we geneigd zijn te geloven dat men een soortgelijke decibelopstoot in gedachten had bij het uitvinden van het oordopje.

Voor hen bij wie de naam niet spontaan voor de geest springt houden we er de spanning niet langer in: we hebben het natuurlijk over de Limburgse noiserock trots Vandal X.

Een van die bands die je live gezien MOET hebben, al was het maar om je er van te kunnen overtuigen dat zo’n lawaai geproduceerd kan worden door een duo dat door hun opstelling het begrip communiceren via instrumenten letterlijk lijkt te nemen.

Vorig jaar bestond dit in ondergrondse kringen legendarisch te noemen “two man army” maar liefst een kwarteeuw. Normaal gezien stond deze overzichtscompilatie gepaard gaande met de aan de festiviteiten verbonden concerten vorig jaar, op de eigenlijke verjaardag dus, gepland, maar zoals u al kan raden staken er enkele stoorzenders (iets met een beestje in de neus en een cultuurhatende regering) zoals overal stokken in de neus... euh wielen. Frontman Bart Timmermans had er het afgelopen jaar met Kregel nog wel een uitlaatklep bij, misschien wel dé ontdekking op het gebied van nationale (en in het Nederlands gezongen!) new wave.

Maar goed, uiteindelijk is het er dan toch van gekomen. Althans toch wat de compilatie betreft. Na tal van omzwervingen bij labels vond het duo een veilig onderdak bij Consouling Sounds en aldaar hebben ze van XXV een specialleke gemaakt. We hadden ook niet anders verwacht.

Allereerst is er de eigenlijke best of, een LP met daarop een evenwichtige greep uit de discografie van Vandal X, die in die 25 jaar 9 studio albums behelst. Op deze compilatie echter geen materiaal van de eerste twee albums Little Man’s Blues (1998) en Songs From The Heart (1999). Helaas, durven we er bij zeggen maar we beseffen ook dat de ruimte op een lp beperkt is. Naast het label-hoppen zijn er ook verschillende drummers de revue gepasseerd bij Vandal X. In de oorspronkelijke versie was er Jo Boes die na twee albums vervangen werd door Dave Schroyen (Evil Superstars, Millionaire, Creature With The Atom Brain,...) waarna niet veel later de tot op heden actieve Günther Liket zijn plaats naast zanger/gitarist Bart Timmermans innam. Heeft het uitsluiten van de eerste twee albums iets te maken met deze drummerkwestie? Wat er ook van zij, een compilatie samenstellen is altijd een oefening in ‘kill your darlings’, en in het geval van Vandal X is het dat zeker.

Netjes in chronologische volgorde krijg je telkens 2 nummers uit de albums 13 Basic Hate Tracks (2002), Two Man Army (2004), Instant Dislike (2007), All Lined Up Against The Wall (2008), God Knows (2013 -met de verrassende Front 242 cover ‘No Shuffle’), Blood On The Street (2019) en eentje (‘Flashlight’) uit Vandal X (2015). 13 in totaal, wederom letterlijk "13 basic hate tracks", zo u wil.

Laat het voor iedereen duidelijk zijn dat deze albums (en met uitbreiding dus ook Little Man’s Blues en Songs From The Heart) stuk voor stuk een plaats in de noiserock minnende collectie verdienen. Moest dit (nog) niet het geval zijn, laat dan behalve shame on you, XXV een opstapje zijn om u te overtuigen van wat u mist.

Naast de lp krijg je als extraatje nog een goed gevulde cd met daarop 18 live opnames in binnen- (AB, Pukkelpop,...) en buitenland .

Een die-hard fan als ondergetekende maakt men er alvast heel blij mee, want de reguliere albums staan hier reeds van het moment van verschijnen te blinken.

Op de bonus cd krijg je een impressie van de onhoudbare energie die Vandal X live keer op keer weet te brengen zoals bijvoorbeeld tijdens ‘Iceberg’ en ‘Point Blank’ (beiden live in AB). Twee nummers van Songs From The Heart en zo is niet alleen het eerder afgevraagde opgeklaard maar eveneens gerechtigheid geschied. Ook debuut Little Man’s Blues krijgt op XXV Extras de plaats die het verdient (‘Come On’, ‘Random Shot’), ja zelfs een nummer van de eerste Vandal X demo vond zijn weg uit de archieven: ‘Bullit’ laat horen wat deze jonkies anno 1996 reeds in hun mars hadden. Je wist op voorhand dat deze meedogenloze, compromisloze noiserock (harde gitaren! Stevige drums! Schreeuwzang! Samples op cassettes van onder andere taalcursussen!) in staat was serieus wat potten te breken, al zou het niet op de reguliere radio zijn, die hier duidelijk niet klaar voor was. Laat dat ook net het mooie zijn aan 25 jaar Vandal X: al die tijd je daar allemaal geen ene fuck van aantrekken maar gewoon je goesting doen en er bovendien nog steeds staan! We kunnen er alleen maar fier op zijn.

Ook het feit dat nadat hij het eerste album van de Limburgers hoorde, niemand minder dan Steve Albini graag Vandal X’ volgende album wou producen is iets wat toen serieus tot de verbeelding sprak. Ondertussen hebben al tal van Belgische bands hun weg gevonden naar de legendarische producer, maar weet dat Vandal X deze eer als eerste te beurt viel. We weten ook niet of er nog andere Belgische bands zijn die kunnen zeggen dat ze ooit biljart met Albini gespeeld hebben.

Reken daarbij ook nog een tweede plaats op het rockconcours Limbomania, optredens op de main stage van Pukkelpop en tal van buitenlandse concerten.

Om maar te zeggen dat eigenzinnigheid dan misschien minder loont in de portemonnee maar het wel een booster geeft om met een voldaan gevoel terug te kijken op de afgelopen 25 jaar. Iets wat Vandal X zeker kan doen!

Vandal X

Dimi Brands
07/12/2021