Ik had voordien nog nooit gehoord van Tom John Wolff, een Oostenrijker uit Reutte (Tirol). Niet verwonderlijk, want dit is zijn debuutalbum op het label van de mannen van Das Ich, Danse Macabre. Tom John Wolff maakte voorheen al wel deel uit van het medieval ensemble Asfur en met “Erde” (14 tracks), heeft hij nu zijn eerste solo album uit.

In een groot deel van de composities valt vooral de centrale plaats van de harp op. Harp en zang, het lijkt vaak op authentieke middeleeuwse minstreelmuziek, maar de meeste songs zijn door Tom John Wolff zelf geschreven. Niet allemaal echter: “Es geht ein dunkle Wolk herein” is een volkslied, “Eines jeden Menschen Geschichte”, een van de mooiste en meest melancholische songs, is in het Duits gezongen op de melodie van een Kazachs volkslied, met fluit en iets wat klinkt als een mondharp (?). De instrumental “Nazi Bari” is een traditionele melodie uit Armenië en “Irree Seose” is een traditional van het Isle Of Man en is ook in het Manx gezongen, een sinds de jaren ’70 met de dood van de laatste ‘native speakers’ officieel uitgestorven Keltische taal, die echter door sommige inwoners heden terug wordt aangeleerd.

Het label Danse Macabre noemt de muziek van Tom John Wolff ‘een betoverende mix van medieval, folk en dark esoteric’ en daar kunnen we goed inkomen. Muzikaal doet het me wel wat denken aan een Duitse versie van de Bretoense bard Alan Stivell, luister maar eens naar de prachtige openingssong “Es geht ein dunkle Wolk herein”.

Naast de harp, komen dus ook een keur aan andere traditionele instrumenten aan bod op “Erde”: gitaar, renaissancefluit, renaissanse doedelzak, tinwhistle, pommer (of bomhard, een renaissance blaasinstrument), klokken en tal van traditionele trommels en pauken. En ook meer exotische instrumenten zijn van de partij zoals de saz (of bağlama, een soort Turkse luit) en de ney. Dit laatste instrument is een oeroude fluit uit de Perzische, Turkse en Arabische muziek. Er zijn zelfs afbeeldingen van gevonden op wandschilderingen in Egyptische piramides en men vond neys in de opgravingen van de legendarische stad Ur. Dit toont aan dat men de ney reeds 4500 tot 5000 jaar bespeelt, waarmee het een van de oudste nog bespeelde muziekinstrumenten zou zijn.

De overgrote meerderheid van de 14 tracks zijn vocaal, maar er staan ook drie instrumentale nummers op het album. We noemden reeds de Armeense traditional “Nazi Bari” en dan is er ook het door Tom John Wolff zelf geschreven gitaarstukje – met spaarzame percussie - “Andalusischer Traum” en “Kürdî”, met weemoedige oosterse fluitklanken op tribale percussie, eveneens een compositie van Tom John Wolff zelf.

Heel mooi is het met vogelgeluiden doorweven hippie-achtige (qua tekst) “Lied der Erde”: ‘Setzt dich zu unsere Menschenherde/ Hör das alte Lied der Erde/ Lass den Ruf der Trommel ein/ Und versuche gut zu sein/ Lieg mit der Liebsten auf dem Moos/ Glaub an das Bett im Waldgeschoss/ Lieb sie im grünen Sonnenschein/ Und versuche gut zu sein'. Al peace en love wat de klok slaat! Ook “Graulandbrandle” en “An Lauretten” zijn heerlijke minstreelsongs met harp en fluiten.

Zeker ook nog het vermelden waard is “Hicâz Ilâhî”. Ilâhîs zijn traditionele islamitische liederen die God vereren en die een belangrijke rol spelen bij de Zikr, de mystieke en extatische gebedsrituelen van de soefi’s. De track bestaat uit drie van deze Ilâhîs uit het Ottomaanse rijk. Volgens het tekstje in het cd boekje moeten ze een gevoel oproepen van weemoed en weidsheid en aan karavanen herinneren in de eindeloze woestijn. En ja, de muziek slaagt daar wonderwel in!

Voor wie in is voor minstreelsongs met een meditatieve medieval sound en uitstapjes naar Arabische, Turkse, Midden-Oosterse muziek, is dit een heel mooi album. Niet alleen voor fans van medieval en dark folk, maar zeker ook voor fans van folk en wereldmuziek die buiten de ‘zwarte scene’ staan.

http://www.tanzdasleben.de/Tom_John_Wolff.html

Henk Vereecken
29/05/2015