We nemen het u niet kwalijk als u totaal niet meer mee bent met het hele Sutcliffe Jügend-verhaal. Vorig jaar in februari maakte Kevin Tomkins bekend de stekker uit het project te trekken, waarna nog een laatste album (The Deluge) zou uitgebracht worden op 4iB. Ondertussen verscheen er bij Death Continues Records ook nog de even uitgebreide als uitstekende 4cd box Relentless. The Deluge zou ongeveer een jaar na de stopzetting uitgebracht worden, maar ondertussen liet Tomkins reeds weten met zijn vaste partner in crime Paul Taylor reeds aan een nieuw project begonnen te zijn: Slaves No More.

Amper twee maanden na The Deluge, lag The Unravelling, het ‘debuut’ van Slaves No More reeds in de rekken. Tussen aanhalingstekens, want dat dit een verderzetting is van waar Sutcliffe Jügend de draad liet liggen, moge voor iedereen vrij duidelijk zijn.

Om het geheel nog wat onoverzichtelijker te maken komt 4iB alsnog met nieuw Sutcliffe Jügend materiaal aanzetten. Nu ja, nieuw: het betreft hier eigenlijk opnames van de periode direct na het uitbrengen van de lijvige 6 cd box S L A V E S (2016). Materiaal dat dus al een tijdje op de plank lag, en aanvankelijk was het de bedoeling om in navolging van S L A V E S wederom een zesdelige opvolger op de markt te brengen. Uiteindelijk werd na wat snoeiwerk (we kunnen dus niet beloven dat dit nu écht het laatste teken van leven van de naam Sutcliffe Jügend is) dit oorspronkelijke plan herleidt tot een dubbelaar. De naar zijn moederalbum verwijzende titel Slaves No More, zoals aangehaald dus ook de naam van Tomkins’ en Taylors nieuwe project, dikt de verwarring nog een beetje meer aan voor zij die in deze soap nog een paar afleveringen achterna hinkten.

In de eerste plaats waren we opgelucht dat 4iB van het oorspronkelijke plan om terug zes albums in één keer uit te brengen. We mogen dan al wel een decennialange band hebben met deze Britse enfants terribles, toch was zelfs voor ons S L A V E S een serieuze dobber om doorheen te bijten.

Hier was ook, gezien de omvang van het album, een Sutcliffe Jügend te horen die meer ruimte kreeg voor experiment, en deze ruimte dan ook met grijpgrage handen vastgreep.

Hoewel er tal van zeer geslaagde experimenten op terug te vinden, legde het ook een oud zeer in dat veelal van toepassing blijft in noise/industrial kringen: heel veel materiaal uitbrengen in zeer korte tijd, is zelfs voor een groep van dit kaliber meestal niet zo’n goed idee. Dat de gegunde tijd op Slaves No More (het album dus, voor zij die weer even niet kunnen volgen) ingekort is tot een totaal van 140 minuten, kunnen we dus enkel beschouwen als een meesterzet.

Slaves No More kan je dus eigenlijk zien als een beknopte samenvatting van wat van S L A V E S te verwachten valt.

Aangezien het gaat over verschillende stijlen, werd dit voor het luistergemak netjes verdeeld over twee verschillende schijfjes.

De eerste daarvan gaat vooral erg breed, en schetst een mooi beeld van de verscheidenheid waarvoor Sutcliffe Jügend de laatste jaren stond. Wie hen dus enkel kent van de lawaaierige power electronics waarbinnen ze effectief een pioniersrol vervulden, zal meermaals raar opkijken. Nummers als het furieuze ‘Shapeshifters’ en het eerder op een compilatie (de registratie van hun concert op Maschinenfest 2017 en de voor en door dit evenement jaarlijks samengestelde verzamelaar met alle optredende artiesten) alsook als bonus download bij de Relentless box verschenen ‘Calving The Man’ mogen voor hen dan wel een feest van herkenning zijn. Tevens is er plaats voor het typische geluid waarnaar Sutcliffe Jügend gedurende zijn laatste levensjaren geëvolueerd was: Paul Taylors meanderende gitaarexperimenten die de rol van de verschroeiende electronica overnamen (‘Slaves No More’ en ‘The Rapture’), ‘The Misery Of Loves Company’ klinkt dan weer als het nummer dat Boyd Rice in de hoogdagen van NON naliet te maken. Het afsluitende ‘Noise Factory’ gooit alles netjes op een hoopje, wat resulteert in een pareltje (al is met zijn speelduur van een kleine twintig minuten een verkleinwoord hier niet bepaald aan de orde) deze meesters waardig.

Het tweede schijfje laat een meer eenduidig gezicht van het legendarische project zien, en legt de focus op het geluid waar de kenners van het eerste uur nog het meest verrast van zullen zijn. De nummers hier mogen dan wel onderverdeeld zijn in 7 afzonderlijke stukken, net zozeer kan je het zien als een langgerekte soundscape van een uur, waarbij trefwoorden als atmosferisch en dreigend aan de orde zijn. Of hoe je niet halsstarrig lawaaierig moet zijn om een bepaalde sfeer te creëren, net zozeer is het een mooie illustratie dat stilstaan altijd een beetje achteruitgaan blijft, zelfs in het geval van Sutcliffe Jügend. Zelfs al zweren wij bij hun harde werk (en wat dat betreft zit je heus wel goed op het eerste schijfje), toch zijn we niet te beroerd om te zeggen dat ook dit andere gezicht van Tomkins en Taylor meer is dan een verhullend masker. Het afsluitende ‘No Ending’ is hiervan een schoolvoorbeeld: een bijna 12 minuten aanslepende rituele track die ons in boeddhistische sferen brengt. ‘No Ending’, het is niet alleen van toepassing op het verhaal rond het einde van de groep dat haast soap-achtige proporties aanneemt, met het oog op het feit dat er blijkbaar nog onuitgegeven werk op de plank ligt, zou het wel eens kunnen dat we deze titel mogelijks letterlijk mogen nemen. U hoort ons zeker niet klagen moest dat het geval zijn. In ieder geval hebben we aan Slaves No More (zowel dit album als het gelijknamige project dat beter bekt dan Sutcliffe Jügend V.2.0) meer dan een flinke zoethouder.

Dimi Brands
17/09/2020