Na Antigravity (2015) en Ice Exposure (2019) is Exterior Lux het derde deel in de serie die muzikanten Jac Berrocal, David Fenech en Vincent Epplay samenbracht.

Berrocal is een 74-jarige trompettist en dichter die ook in enkele films meespeelde die tot bloei kwam in de Parijse improvisatie scene van de jaren 70. Alwaar de grenzen tussen muziek, kunst en theater poreus waren en er haast om smeekten om gesloopt te worden. Geïnspireerd door bebop, chanson, free jazz, beat poetry, vroege rock ‘n’ roll en tal van Oosterse invloeden en met een iconoclastische, alles-kan benadering van instrumentatie en techniek die hem later richting post-punk zou drijven, sloeg Berrocal een excentriek en niet te stoppen pad door de underground van de jaren 70 en 80, zowel solo als als onderdeel van de mede door hem opgerichte groep Catalogue.

Gedurende deze tijd wisten zowel fans van jazz als van rock niet goed wat aan te vangen met zijn uitbundige optredens, maar vielen ze wel in de smaak bij tal van artiesten.

Steven Stapleton nodigde hem uit om mee te spelen op twee Nurse With Wound albums (To The Quiet Men From A Tiny Girl (1980) en Ostranenie 1913 (1983). Andere opmerkelijke medewerkers in zijn carrière zijn onder meer Sunny Murray, Lizzy Mercier-Descloux (ooit door Elsje Helewaut aan mij aanbevolen, waarvoor nog steeds welgemeende dank!), Lol Coxhill, Yvette Horner en James Chance.

In de jaren 90 werden zijn vroegere prestaties gevierd op de puike compilatie Fatal Encounters. Ondertussen in de herfst van zijn leven was Berrocal verre van aan het vertragen. Integendeel heeft hij een buitengewoon werkschema behouden door met tal van artiesten in de studio af te spreken.

Met David Fenech en Vincent Epplay heeft Berrocal twee onverschrokken inventieve improvisatoren, componisten en katalysatoren aan zijn zijde die uitdagende, acuut modernistische maar historisch bewuste omgevingen creëren. Deze zijn opgebouwd uit synthese, gitaren, computerverwerking, field recordings en onorthodoxe percussie.

Het drietal neemt ons mee in een krocht diep verborgen in de donkerste steeg die een denkbeeldige stad herbergen kan. Aldaar wordt al snel het sjofele podium betreden om de aanwezige stamgasten van een muzikale achtergrond bij hun drinkgelag te voorzien.

Broeierig weerklinken blazers, er wordt hier en daar wat in de microfoon geneuzeld en de ondertoon verraadt een voorliefde voor wave in zijn meest claustrofobische vorm. Denk bijvoorbeeld aan C Cat Trance, wiens reissues niet toevallig ook in handen zijn van Klanggalerie. Het Oostenrijkse label, dat ook aardig aan de slag ging met werk van The Residents en afgeleide projecten, heeft dus duidelijk een voorliefde voor dit soort tegendraadse new wave. Voor de doorsnee luisteraar klinkt Exterior Lux misschien net iets te elitair, en we zijn zelf die mening ook wel aangedaan. In die mate zelfs dat ik tegen het einde van het album moet constateren door het minste afgeleid te zijn en helemaal niet meer gericht te luisteren. De typisch smerig klinkende sound van Suicide kan hier ook dienen als referentiepunt, maar dan toch voor beduidend minder opwinding zorgend dan de New Yorkers dat destijds bewerkstelligden.

Hoewel de wave link dus wel duidelijk voelbaar is moeten we een kat een kat noemen en dit toch eerder onder het jazz vakje duwen. Ware het niet van de Nurse With Wound referentie had ik me wegens te irrelevant voor ons publiek (ook al zou men soms anders kunnen denken bij het lezen van sommige alhier gepubliceerde artikels) niet aan deze review gewaagd. Eentje voor de die hard Nurse With Wound verzamelaars zullen we dan maar zeggen, in mijn kast zal dit schijfje voornamelijk stof gaan verzamelen.

David Fenech

Vincent Epplay

Dimi Brands
02/03/2021