Iedereen zou ze moeten kennen en lang niet iedereen weet ze te waarderen: Public Image Ltd., zijnde in 1978 het antwoord van Johnny Rotten Lydon op de split van de legendarische Sex Pistols. Met de op handen zijnde rëunie wordt deze Plastic Box uitgegeven, met een bijna volledige bloemlezing uit hun carrière. Sta ons tijdens het overlopen van de vier (4!) Cd's toe om een historisch overzichtje te geven.

Aanvankelijk speelde Lydon met het idee om op Jamaïca een reggaegroep op te starten (true!), maar gelukkig voor de muziekgeschiedenis verliep het enigszins anders. Door Goddelijke Interventie kwam het er daar in J. niet van en keerde Lydon terug naar de U.K.. Daar ontmoette hij ouwe schoolmakker Jah Wobble. Na wat samen rondhangen besloten ze om samen met ex-Clash gitarist Keith Levene en drummer James Walker de misnoegde en zelfs vijandige (dankzij de split van SP) meute punks van antwoord te dienen. Wég skinny jeans en gescheurde T-shirts, héllo kostuum en das... De groep noemde zichzelf op ironische wijze Public Image Ltd. om duidelijk te maken dat je als muziekgroep niet meer was dan een commercieel bedrijf in deze consumptsiemaatschappij. Tijdens de eerste single, Public Image uit 1978, trok Lydon al direct van leer tegen de horde punks met sneren als "You never listened to a word that I said!!", een aanklacht dat de meeste punks SP en punk gewoon achterna liepen zonder iets constructiefs met de boodschap te doen. Op de B-kant van die eerste single ook Cowboy Song, een eclectische voorbode van wat vroege Birthday Party en Virgin Prunes zouden doen. Op de eerste CD staat hun eerste album, First Issue uit 1978, er bijna zo goed als volledig -oh feest!- op: de twee versies van Religion -afrekening met Lydon's Iers-katholieke jeugd- pronken naast o.m. Attack -dat bijna SP klinkt- en ook Low Life -een sneer naar 'Bourgois Anarchist' Sid Vicious-. Jammer dat Fodderstompf er niet op staat, maar je kunt niet alles willen.

De Metal Box uit 1979 is ook bijna volledig vertegenwoordigd, al zijn een aantal nummers wel aanwezig in hun versie van de BBC-sessies. Death Disco kennen we allemaal van de New Wave Club Classix (toch?); maar weinigen weten dat het nummer eigenlijk gaat over de moeder van Lydon, die op dat moment terminaal kankerpatiënte is. Het rauwe Careering staat erop in een BBC-versie en -dank U wel- Albatross mag zijn volledige speeltijd van meer dan 10 minuten uitzingen.

In 1981 komt P.I.L. af met Flowers of Romance, hetwelke door Keith Levene benoemd wordt als het minst commerciële album ooit. Wij weten allemaal dat die eretitel in die periode nog steeds gaat naar Metal Machine Music van Lou Reed, maar je kan niet ontkennen dat de dan nieuwe P.I.L. uitblinkt in waanzin en experiment, dit laatste vaak te wijten aan de percussie. Hymie's Him en het titelnummer zijn hier goede voorbeelden van en het album zal ook van invloed zijn op Feast, het eerste volwaardige album van Creatures (Siouxsie+Budgie). Phenagen is één boel surrealistische waanzin en Under The House -gëinspireerd door bezoek van de huisgeest tijdens een opnameverblijf in The Manor- steunt op een impressionant voodooritme ...

In 1984 verhuist Lydon met P.I.L. naar New York, alwaar ze This Is What You Want inblikken. Het bekendste nummer van dit album wordt tevens het bekendste P.I.L.-nummer: This is Not a Lovesong... De platenmaatschappij had Lydon gevraagd om eens één keertje een 'Lovesong' te maken en dat hadeden ze hem écht niet moeten vragen. In plaats van de romantische liefde bezingt hij de haat-liefdeverhouding van hem als muzikant met de muziekindustrie. Zodoende galmt een zin als "Happy to have, not to have not... Big Business is very wise!!" serieus na in het punk en postpunk-wereldje. Briljante tekst dus, die we in deze 12" versie helaas niet te horen krijgen... Welke minkunkel dàt beslist heeft...

Ondanks de drie jaren tussentijd tussen This Is What You Want en Flowers of Romance is de invloed van deze laatste nog groot, wat te horen is aan het experimentele Blue Water en Solitaire; dat evengoed een samenserking had kunnen zijn tussen Creatures en Fad Gadget. The Order of Death is een stijloefening in sfeer scheppen met één zin. Het nummer werd terecht opgenomen in de bij de Blairwitch Project horende CD (die trouwens géén soundtrack is).

In 1986 komt er serieuze kentering in de samenstelling en de sound van P.I.L.. Album is inderdaad een album dat atypisch klinkt in vergelijking met de voorgaanden. P.I.L. is nu een soort supergroep met muzikanten als legendarische bassist Bill Laswell, jonge gitaargod Steve Vai -luister bv. eens naar Fishing-, Ginger Baker en Japanse toetsenist Ryuichi Sakamoto. Uiteraard zingt Lydon nog steeds en daar neemt de wereld ruim kennis van via vooruitgeschoven single én anti-Apartheidslied Rise. Het hele album draagt wel ergens een invloed uit de wereldmuziek en P.I.L. klinkt dan ook soms als een soortement tongue-in-cheek versie van Peter Gabriel. Naar verluid was Miles Davis aan het opnemen in de studio ernaast en heeft hij tijdens een blitsbezoekje ook een lijntje ingespeeld...

De derde CD (want zo ver zitten we al) wordt helaas afgesloten met materiaal uit de mindere periode van P.I.L., die begint met het album Happy? (nee dus...)... De aanwezigheid van (ex-Banshee, ex-Magazine) John McGeogh en (ex-Pop Group) Bruce Smith kan niet verhelpen dat P.I.L. niet veel meer te vertellen heeft. Van deze plaat werden slechts drie nummers (o.a. Seattle) toegevoegd en da's méér dan genoeg...

De vierde CD bestaat uit materiaal van 9 (1989) en That What Is Not (1992) en is m.i. enkel toegevoegd om deze compilatiebox volledig te maken. P.I.L. was op dat moment als groep al overbodig en deze vierde CD is dat dus ook... Het enige goede nummer uit die tijd, The Indian Dance, schittert trouwens door afwezigheid.

Deze recensie is ondertussen bijna een artikel geworden, maar een monument als P.I.L. verdient dat. Deze Plastic Box -U rade het al: een ironische verwijzing naar Metal Box- is een gedroomde kans voor wie nog niks van P.I.L. in huis had (SHAME ON YOU!), wie zijn P.I.L. collectie wat bij wil schaven (da's al beter) of wie gewoon zijn oud vinyl wat rust wil gunnen. Aangezien u allen tot deze sub-categoriën behoort weet u nu ook wat te doen...

http://www.pilofficial.com

Jan Denolet
25/04/2010