De Punk was nog volop in zijn hoogdagen toen The Sex Pistols implodeerden ten gevolge van wanbeleid, onderlinge strubbelingen, dood en gebrek aan inzicht en visie. Waren The Sex Pistols nog een gelukstreffer en hun punk een statement in het zich afzetten tegen alles en iedereen; dan was John Lydon met Public Image Ltd veel doordachter.

Wat niemand had kunnen vermoeden was dat na het opdoeken van The Sex Pistols korte tijd later Johny Rotten zijn naam veranderde, een nieuwe band oprichtte en heel doelbewust een merk deponeerde (Het logo, het album titels…). Het grootste deel van de pers zat te wachten op een miskleun zodat ze hem konden afbranden.

Maar Lydon was slimmer dan hij eruit zag en bovendien had hij niet zomaar de eerste de beste muzikanten rond zich verzamelt. Hij had zijn lesje geleerd met zijn vorige band. Kort ervoor had de CEO van VIRGIN, Richard Branson, nog de band DEVO overgevlogen naar Jamaica om daar Lydon als lead zanger voor de band te introduceren. DEVO bedankte voor het aanbod. Terug in Engeland gekomen sprak Lydon dan Jah Wobble aan om een band te vormen. Ze hadden eerder al wat samengewerkt en zo kenden ze elkaar dus al een beetje. Hij sprak ook gitarist, Keith Levene aan die kort ervoor nog toerde met The Clash. Na een zoekertje in de Melody Maker vonden ze Walker die de drums ging doen in PIL. Veel muziekcritici halen telkens ‘Second Edition’ of ‘The Flowers of Romance’ als hun meesterwerk aan. Maar voor mij blijft het toch ‘First Issue’. Voornamelijk omdat het de start was van een band die enkele albums lang de uitersten opzocht en verder de limieten opzocht van wat men op ‘First Issue’ liet horen: Snedig, grauw, direct, durf voor experiment en met teksten die ertoe doen. De diepe indringende, op dub reggae gebaseerde, bastonen van Jah Wobble vielen op zijn minst op en waren heel kenmerkend voor het PIL geluid. Samen met het karakteristiek gitaargeluid van de aluminium Veleno gitaar van Levene, de stem van Lydon en de drumpartijen van Walker creëerden ze een uniek en herkenbaar geluid. Tekstueel was het nog steeds zich afzetten tegen; maar nu wel veel doelgerichter.

Het was ook het album dat voor velen het sein was om iets gelijkaardigs uit te proberen. Vandaar dat het vooral een invloedrijk album is geweest voor de post punk scene.

Het album opent met ‘Theme’: een gitaarbrij, een dansende bas, een rauwe drum en met een fatalistische tekst dat een zelfmoordwens uitspreekt. 9 minuten lang en verre van singlewaardig of easy- listening maar wel heel pakkend. Van een memorabele opener gesproken. ‘Religion part 1’ en ‘part 2’ waren een indringende aanklacht tegen de kerk. Het klonk alsof het in een kerk was gedeclameerd. De tekst was zonder meer een ferme sneer naar religie en tot op heden helaas nog altijd relevant. Daarnaast was het ook een sterk stukje poëzie. ‘Annalisa’ was gebaseerd op een steeds terugkerend basloopje en gitaarrifje en had daarnaast ook een venijnige tekst. ‘The Public Image’ was een dot van een single geschreven door Lydon toen hij nog bij de Sex Pistols zat en is hier ongetwijfeld het meest toegankelijke nummer. Een nummer dat qua geluid en songstructuur wat de voorloper van de New Wave was. In ‘Low Life’ trapt Lydon nog wat na naar Malcom Mclaren (manager van The Pistols) maar tekstueel kon het over gelijk wie gaan. Ook ‘Attack’ heeft een sterke tekst dat de ‘Anger is an Energy-filosofie’ van Lydon goed weerspiegelde. Afsluiter ‘Fodderstompf’ is een song gebaseerd op een dub reggae loopje en voorzien van idiote stemmetjes. Met een aanstekelijk refrein dat het narcisme van de mensheid moet weerspiegelen: “We only wanted to be loved, We only wanted to be loved, loved loved loved…”. Een voorspelling dat jaren later werkelijkheid zou worden in het ‘Big Brother’ tijdperk…

Het album zette de lijnen uit voor ‘Metal Box/Second Edition’ (met voor het eerst ook ambienachtige synths in) en ‘Flowers of Romance’ dat nog sterker en experimenteler was dan dit debuut. Na het uiteenvallen van de band kwam Jah Wobble ons verblijden met nog leuke muziek (remember: How much are they?). Er volgden erna nog enkele geslaagde albums (de samenwerking met Afrika Bambaataa in Time Zone, ‘Album’ met de hit ‘Rise’… ) en minder geslaagde albums zoals ‘That What is Not’ dat saai en voorspelbaar was, ‘This what you want…’ dat wel de hitsingle ‘This is Not a Lovesong’ bevatte en voor de rest leuke nummer had; maar het album had met de gitaar van Levene en de bas van Jah Wobble zoveel sterker kunnen zijn… Na een hiatus lijkt Public Image zijn tweede adem terug gevonden te hebben. Op ‘This Is PIL’ uit 2012 ( twintig jaar na het teleurstellende ‘That is What Not’) klonk terug wat zin voor avontuur alsook de voorliefde van Lydon voor reggae. De metal invloeden werden wat naar de achtergrond geschoven. Live klinken ze terug snediger dan ooit. In het najaar komt er een nieuw album uit. Benieuwd of ze die lijn kunnen doortrekken.

Wim Guillemyn
25/06/2015