Hoewel het niet aangekondigd was zal het voor de IANVA-fans, waaronder ik mezelf graag reken, geen verrassing zijn dat ze in 2019 iets speciaals voor ons in petto hadden.

Wie niet kan volgen: 2019 is een eeuw later dan het jaar 1919, een jaar dat een rode draad vormt in het werk van de Italianen.

Meer bepaald het verhaal over de veroveringstocht van de Arditi (de stormtroepen van het Koninklijke Italiaanse Leger tijdens W.O. I) op de haven van Fiume en het verklaren van een Vrije Republiek werd, eigen aan IANVA, uitvoerig uitgespit op albums Le Ballata Dell’Ardito en Disobbedisco! 1918-1920. Centraal stond hier de Italiaanse oorlogsdichter Gabriele d’Annunzio. Hij stond bekend als dandy, en was naast dichter ook schrijver en politcus.

Zijn literaire stijl ontwikkelde zich en veranderde geregeld, centraal blijft min of meer de ontwikkeling tot een soort hedonisme zoals dat begin 20ste eeuw opleefde. Zijn vroegere werk is lyrisch, ietwat ontremd over het uiten van emoties, waarin naturalisme te herkennen is. Zoals vaker in hedonistische literatuur en poëzie, komt in zijn latere werk, onder invloed van Nietzche, Schopenhauer en Wagner, het übermensch-motief centraal te staan.

Als politicus maakte hij in 1897 carrière en werd afgevaardigde in het Italiaanse parlement voor de conservatieven en zou uiteindelijk in het fascistische kamp eindigen gedreven door zijn felle nationalisme. Zijn weelderige levensstijl, waarbij hij verhoudingen had met beroemde vrouwen als Eleonora Duse (Italiaanse toneelspeelster, samen met de door haar zeer bewonderde Sarah Bernhardt wordt ze beschouwd als een van de grootste actrices uit haar tijd) en Luisa Casati (een excentrieke rijke Italiaanse erfgename, mecenas en mode-icoon), zadelde hem met grote schulden op. Om aan zijn Italiaanse schuldeisers te ontkomen vertrok hij in 1910 naar Frankrijk.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog nam hij dienst in het Italiaanse leger, raakte teleurgesteld over het verloop van die oorlog en bezette met zijn irreguliere troepen op 12 september 1919 gedurende 15 maanden de Kroatische stad Rijeke (Fiume in het Italiaans) en stichtte daar het Italiaans Regentschap Carnaro. Hij werd hiermee boegbeeld van de irredentistische beweging in Italië. Het door D’Annunzio geïnstalleerde regime in Fiume was een voorloper en had alle trekken van het latere fascistische bestuur.

De bezettingsactie van deze het fascisme en Benito Mussolini toegenegen zijnde dichter-politicus is tweeledig te interpreteren. Enerzijds kan zijn bezettingsactie beschouwd worden als het uitoefenen van druk op Italië, dat de maximalistische eisen jegens Joegoslavisch grondgebied nog niet volledig gerealiseerd had (pas gedeeltelijk gerealiseerd in 1920 in het Verdrag van Rapallo, Rijeka wordt pas formeel Italiaans in 1924 met het Verdrag van Rome). Anderzijds is het een aankondiging van het fascistische geweld in de komende decennia (vergelijk D’Annunzio’s toespraak in 1919 voor zijn troepen (de Arditi): “Elke kogel uit onze geweren moet een Sloveen of een Kroaat doden!”

Eind 1920 nam D’Annunzio bezit van een inbeslaggenomen villa aan het Gardameer, waar hij leefde tot aan zijn dood in 1938. In 1921 werd hij lid van de Académie Royale de Langue et de Litérature Françaises de Belgique. In 1924 werd hij geadeld en verkreeg de titel Prins van Montenevoso.

Het zijn woelige tijden waarin IANVA ons katapulteert, en dat woelige klinkt net zo zeer door in de twee nummers die deze vinyl single rijk is.

Het titelnummer op de A-kant is een duet tussen Renato “Mercy” Carpanetto en Stefania T. D’Alterio. Op hun reguliere albums is al heel vaak gebleken dat wanneer deze twee stemmen samenkomen er magie in de lucht. Het is niet anders tijdens ‘1919’, een tangonummer op zijn IANVA’s: dus met een zeer rijk instrumentarium (akoestische en elektrische gitaar, drums, percussie, bas, piano, keyboards, accordeon en trompet). Al wie IANVA ooit live aan de slag zag, zal zich ongetwijfeld de ellenlange soundcheck herinneren die nodig is vooraleer iedereen van deze omvangrijke groep helemaal tevreden is over het geluid.

Het duet belichaamt de eeuwige dualiteit van onrealistisch idealisme en cynisch fatalisme, hetgeen de Italiaanse nationale stemming lijkt te karakteriseren.

Een contrast dat nog beter tot zijn recht komt wanneer commandant D’Annunzio op de B-kant (‘Disobbedisco!’) zelf aan het woord komt. Voor het vertolken van diens luide en vaste stem ging men ten rade bij Edoardo Sylos Labini, een acteur die al ruim tien jaar op alle Italiaanse podia de rol van D’Annunzio speelde. ‘Disobbedisco!’ is gebaseerd op de beroemde toespraakk van D’Annunzio en verbindt en belichaamt elk dualisme en complexiteit, zoals elke zichzelf respecterende “godheid” op het beslissende moment betaamt.

‘Disobbedisco!’ is een authentiek ‘psychisch manifest’ van dat verbazingwekkende en ongelofelijke jaar 1919 dat eindelijk tot stand komt. Want hoewel ze dezelfde titel gaven aan hun op D’Annunzio geïnspireerde debuutalbum, hebben ze het tot op heden niet aangedurfd om het thema zo innig beet te grijpen.

1919 is een mooie aanvulling op het voor de rest unaniem ijzersterke werk van IANVA, en is eens te meer het bewijs dat deze veelzijdige Italianen tot de absolute top van de Italiaanse neofolk (of zeg gerust internationale) behoren.

IANVA

Dimi Brands
27/01/2020