Met albums van onder andere Catalina Vicens, Gnaw Their Tongues, Of Blood And Mercury, IIVII, Jozef van Wissem en een absolute klepper als Jarboe was ook 2020 weer een vruchtbaar jaar voor Consouling Sounds. Toch heeft u wat ons betreft de strafste release van het Gentse kwaliteitslabel nog tegoed: There/Not There van Aidan Baker.

Nieuw werk van deze klassiek geschoolde multi-instrumentalist waarvan de gitaar zijn voornaamste werktuig gebruikt, maar ook weer niet zo nieuw want het betreft hier de zowat eerste nummers die hij schreef maar tot op heden nog niet opgenomen had.

Normaal doet Baker alles zelf maar om dit album meer het geluid en het gevoel van een echte band mee te geven liet hij zich flankeren door twee dames: bassiste Dana Schechter (Insect Ark, Zeal And Ardor, American Music Club, Bee And Flower, Angels Of Light en Swans) en drumster Fiona McKenzie (Halma, Mountaineer). Een slimme zet, want het trio slaagt met grote onderscheiding in zijn opzet.

Bij het openende titelnummer worden we spontaan terug geflitst naar het jaar 1991, het geboortejaar van Slints muzikale mijlpaal Spiderland. Voor mij het soort album dat door zijn uitermate hoge kwaliteit erin wist te slagen me voor de bijl te doen gaan binnen een genre waar ik voor de rest niets mee heb: postrock.

Eenzelfde soort opbouwende spanning waarbij telkens het gevaar om de hoek loert dat er stevig uitgehaald kan worden (wat soms daadwerkelijk gebeurt maar dit net zo graag nalaat, waardoor de spanning verweven in het album zeer lang blijft meegaan). Ook Bakers (on)bewust (?) ingehouden doch afgemeten, voldoende emoties bevattende stem zorgen voor deze flashback.

Een herhalingsoefening kan je het echter niet noemen, want tegen het einde van dit imposante nummer trachten binnenkomende noisey geluiden het evenwicht van de muzikanten uit balans te brengen, maar het sterk op elkaar ingespeelde trio lijkt stand te kunnen houden.

De stoorzenders zijn echter sluw van aard en proberen aanvankelijk nog met gelijke tred te infiltreren. De aanhouder wint ook hier weer: de muziek wordt het zwijgen opgelegd totdat enkel nog de minimalistische ambient noise overblijft.

Postrock meets ambient meets drone meets noise. In vele muzikale handen op voorhand een combinatie die tot mislukking gedoemd lijkt, doch niet in die van Baker. Hij is een van de weinige artiesten die met een dergelijk opmerkelijk kunstje de volle 20 minuten weet te boeien.

‘(Found)’ leert ons dat noise een taai beestje kan zijn, dat er alles aan doet om al het voorgaande moois te doen smelten als sneeuw voor de zon. Als een aardig zijnde industriële stofzuiger tracht het de eerdere opnames tot zich te nemen en alzo dit alles in de vergeethoek te dumpen.

Aanvankelijk lijkt het een gewonnen zaak, maar ook hier gebeurt op het einde een tegenbeweging. In de omgekeerde richting deze keer: nu zijn het de melodieën die weerwerk gaan bieden tegen de schelle klanken. Compleet verrassend en al even out of the blue klinkt het trio terug klaar en duidelijk, en dus zegevierend door de speakers.

‘Paris (Lost)’ brengt terug de minimalistische postrock van het begin van het album, zodanig opgebouwd dat het niet uitgesproken voelbaar is dat er steeds een trapje hoger op de kwaliteitsladder geklommen wordt. Wie tussen de regels leest of gezegend is met een goed getraind paar oren weet wel beter. De invloed van Schechters werkgever Swans valt bij een nummer als dit ook niet te onderschatten. Het verrassingseffect mag bij dit nummer misschien minder dwingend van aard zijn, toch is ook hier de spanning te snijden. Ook hier weer trachten heterogene geluiden zich in de strijd te mengen. Maar de muzikanten geven zich deze keer niet gewonnen. In plaats van terug te strijden volgt finaal dan ook de symbiose en reiken melodie en lawaai elkaar finaal de hand.

De drie nummers op There/Not There nemen uitgebreid hun tijd, maar zijn geen enkel moment als langdradig te bestempelen. Integendeel, binnen het metier van het songschrijven mag je de efficiëntie die ermee gepaard gaat gerust omschrijven als vakmanschap dat zeer dicht tegen de perfectie aanleunt.

De opnames voor There/Not There vatten aan in 2019, maar omwille van de u ondertussen al wel genoeg bekende reden moest het verder worden afgewerkt via file-sharing. We geven dan ook graag een extra pluim aan Simon Scott (drummer van Slowdive) die instond voor de mastering, en het album toch laat klinken alsof je effectief naar een band zit te luisteren.

Noem There/Not There gerust Bakers Spiderland. Dat zeggen we als compliment. Want hoewel ik zelf nogal sceptisch sta tegenover lijstjes en de bands/titels die hierin vaak een een plaats toegewezen krijgen, ben ik van oordeel dat Spiderland een klassieker die naam waardig is. Gezien het meer experimentele karakter van Baker (en dus ook van dit album) vermelden we in één adem nog een andere klassieker: Millions Now Living Will Never Die van Tortoise. Een album dat zich situeert tussen twee dergelijke giganten doet ons hopen dat de naam Aidan Baker in de toekomst bij steeds meer mensen een belletje doet rinkelen.

Aidan Baker

Dimi Brands
22/11/2020