Geniaal concept! Om met de deur in huis te vallen: deze band maakt muziek enkel en alleen met organische instrumenen die werden vervaardigd uit verse of soms ook uit gedroogde groenten! Groenten jawel! Vegetables! Gemüse! Soms worden ze kant en klaar gebruikt maar evengoed kan er een ganse assemblage nodig zijn, bijvoorbeeld voor de uit groenten vervaardigde fluiten en blaasinstrumenten. Voor elk optreden of voor elke studiodag worden de instrumenten vers gemaakt nadat de bandleden hun inkopen zijn gaan doen op de markt. The Vegetable Orchestra hebben al drie albums op hun actief: “Gemise” (1999), “Automate” (2003) en “Onionoise” (2010), steeds volgens hetzelfde concept: de exploratie van de akoestische kwaliteiten van keukengroentsels. En nu verschijnt hun vierde album: “Green Album” (14 tracks, 48 minuten speelduur) dat tot stand kwam na een crowfundingcampagne (zie filmpje hieronder).

Composities als “Fasern,” “Szemenye,” en “In V” zijn naar eigen zeggen geïnspireerd door de minimale muziek van Steve Reich of Terry Riley, “La Valse Éphémère” en “Schwarzmooskogel,” op Moondog, Kurt Weill en Tom Waits en “Bamako” op het repetitieve bass ostinato van West-Afrikaanse kora. “Perfect Match” noemen ze dan weer een 'hip-hop vegetable track' waarbij radijzengeluiden en een lente-ui hobo een hectisch sonisch gevecht aangaan over een rommelende pompoenenbeat en een hallucinatoire kalebas baslijn.

Er waren op de Dark Entries vergadering meerdere kapers op de kust om deze hoogstoriginele promo mee naar huis te kunnen nemen maar na een keiharde onderhandelingsronde waarmee vergeleken de Brexit en de Antwerpse coalitiebesprekingen een amicaal kinderfeestje zijn, kon ondergetekende het kleinood bemachtigen (al moest ie er als part of the deal wel een andere razend interessante release voor afstaan; het leven van een recensent kan meedogenloos hard zijn).

The Vegetable Orchestra werd opgericht in februari 1998 in Wenen. Het twaalfkoppige ensemble bestaat uit tien muzikanten, een geluidstechnicus en… een kok (!) die van de overschotten van de gebruikte groentsels een heerlijke groentesoep bereidt die na optredens onder het publiek wordt uitgedeeld.

Het schijfje zit vervat in een digipak met op de cover een foto van en pompoen, op de achterzijde een van een knolselder en binnenin een afbeelding van twee artisjokken. Als je het schijfje uit de houder neemt, verschijnt daaronder de volledige lijst van het biologische moestuininstrumentarium in een mix van Engelse en Duitse terminologie.

We probeerden de lijst met dit weirde instrumentarium zo goed mogelijk te vertalen: The Vegetable Orchestra maakten voor deze release gebruik van bonenratels, kalebas bass, kalebas hoorn, kalebas met peterseliestokjes, wortelxylofoon, wortelfluiten waaronder een wortelwaterfluit, selder, knolseldergitaar, gedroogde nigeriaanse okra, aubergine castagnetten, aubergine met wortelslagstokken, 'augurkeridoo', 'augurkofoon', ajuinenhobo, wortelcastagnetten, preicastagnetten, preiviool, ajuinenschillen, paprikafluit, peterselieviool, pompoendrum, radijshoorn, peterselieratel, selderbongo met lookslagwerk, ajuinenrasp, zingende zaaglook, courgettenvibrator (nee niet wat uw verwrongen geest nu in gedachten heeft), het geluid van kapotvallende pompoenen ('smashing pumpkins'), geluiden gegenereerd door de manipulatie van spinazie en sla en nog een paar mysterieuze groenteninstrumenten als 'The Fly' of de 'Toki Toki'. En dan ook nog een paar waarbij mijn talenkennis, google translate én woordenboeken mij in de steek lieten. Als u weet wat een 'Fiepe' kan zijn, 'een Arabic Feebee', een 'Ploppe' en een 'Plopflöte' of een 'Radirecco' mag u het ons komen vertellen.

Hoe klinkt dit nu in de praktijk vraagt u zich ongetwijfeld af. Het antwoord dat het behoorlijk weird klinkt, experimenteel en avant-garde, zal u allicht niet verrassen. En toch vind ik het best toegankelijk. De ganse benadering is ook ronduit humoristisch van insteek. Hier een genre opplakken is door het onconventionele instrumentarium en de ganse onconventionele benadering van het begrip 'muziek' heel erg moeilijk al zijn er muziektechnisch gesproken zeker referenties te verdedigen naar hedendaags klassiek, (free) jazz, skiffle, hiphop, noise, krautrock, ambient en etnische of rituele folk. De grenzen van genres of stijlen worden hier vrolijk doorbroken en de etiketten van conventionele genres en muziekstijlen zijn hier eigenlijk nauwelijks toepasbaar. In elk geval komen The Vegetable Orchestra door de aard van hun instrumentarium tot unieke klanken waarvan de organische oorsprong voor de buitenstaander lang niet altijd onmiddellijk duidelijk is. Vaak klinken de composities behoorlijk percussief maar er zitten ook heel wat 'fluitmelodieen' in evenals didgeridoo-achtige klanken. Het resultaat klinkt vaak behoorlijk etnisch zoals je kan verwachten van een Afrikaanse, Polynesische of Oereuropese stam die wild aan het trommelen en musiceren slaat.

De regelmatig opduikende 'fluitmelodieën' klinken vaak behoorlijk mystiek en 'middeleeuws' en een paar keer moeten we zelfs denken aan medieval bands als The Soil Bleeds Black, The Moon Lay Hidden Beneath A Cloud, Gaë Bolg of aan de paganistisch rituele 'oer-folk' ensembles Árnica of Art Of Primitive Sound. Árnica uit Barcelona of Art Of Primitive Sound uit Italië (enige release “Musical Instruments From Prehistory - The Paleolithic” met daarop onder andere het nummer “Vegetable Seeds: Jungle Voices”) maken (of maakten) gebruik van de principes van de experimentele archeologie in een poging tot reconstructie van de 'oerfolk', de muziek zoals die bij onze verre voorouders uit oudheid of prehistorie zou hebben kunnen geklonken, uitgaande van de materialen en technieken die ze toen ter beschikking hadden. En logischerwijs waren daar veel plantaardige materialen bij, denk aan het gebruik van kalebassen door musicerende Afrikanen of de wilgenfluitjes uit de Europese folklore (niet dat de wilg of Salix alba een groente is maar u begrijpt de analogie).

Heel erg grappig vind ik tenslotte dat de eerste tonen van de track “In V” als twee druppels water (of in dit geval groentensap) gelijken op de intro van “Mad World” van Tears For Fears maar dat zal ongetwijfeld puur toeval zijn.

Mijn favorieten zijn de tracks met uitgebreide 'fluitmelodieen': “Szemenye”, het behoorlijk mystiek klinkende “Schwarzmooskogel” en mijn absolute favoriet, het bezwerende “Hyperroots” met zelfs een soort middeleeuwse folktoets (toch als u een minimum aan fantasie hebt). Van de meer ritmisch percussieve tracks vind ik “Fasern” de max. Tracks als “Internal Crisis” en vooral slottrack “Bumpkin” doen me zelfs denken aan de soundtrack van een geflipte tekenfilm.

Enfin, u had het al begrepen: deze bioloog is gewoon wildenthousiast over dit organische album met zijn unieke groentenklanken en -instrumenten en over het ganse hoogstoriginele concept van The Vegetable Orchestra en daarom eindigen we deze review met hetzelfde woord als we hem begonnen: geniaal!

Website

Facebook

Henk Vereecken
16/11/2018