Marissa Nadler studeerde Schone Kunsten aan de Rhode Island School of Design. Daar kreeg ze te maken met een saaie blokcultuur en een aantal docenten die vanuit het eigen gelijk de creativiteit en eigen visie van studenten onderuit haalden. Ze deelde dezelfde teleurstelling als zovele kunststudenten over de ganse wereld en besloot om meer te doen met haar leven. In haar specifieke geval betekende dit dat ze zowel de pen als de gitaar ter hand en harte nam en muziek begon te maken. Een door God aangebrachte ingeving,anders hadden we waarschijnlijk nooit van haar gehoord!
Haar eerste album, ‘Ballads of Living and Dying’ (Eclipse Records, 2004) bewees al direct dat ze in staat was haar eigen stijl neer te poten: donkere en tenenkrullende ballades van het spul waar dromen van gemaakt zijn…
2005 zag de komst van ‘The Saga of Mayflower May’, wat –ondanks de titel, géén conceptalbum is. Men kan de plaat vergelijken met de modus operandi van Nick Cave, waarin men het eigen verhaal van verschillende personages schetst, zonder dat deze noodzakelijkerwijs met elkaar te maken hebben.
Een nieuw jaar, een nieuw label (Peace Frog) en een nieuw album later was La Nadler in staat om een wijder publiek aan te spreken. Geen wonder, wanneer men luistert naar ‘Songs III, Bird on the Water’ (zie onze recensie in de afdeling Cd’s, mei 2007) kan men concluderen dat Marissa gegroeid is in zowel componeren als uitvoeren van haar werk. Haar ballades –zo breekbaar als porselijn- zijn voedsel voor oren, hersenen én hart!
Het zou een schande zijn indien de voltallige Belgische muziekpers voorbij zou gaan aan deze Amerikaanse schone. Laten we bij deze hier al eens iets aan doen.

We gaan van start vanaf je opleiding aan de Rhode Island School of Design, waar je jezelf vervolmaakte in schilderen. Je schrijft ook en maakt houten standbeelden…?

Ja, dat klopt…

Wanneer moest dit alles plaats maken voor de muziek (gesteld dat het schilderen tijdelijk in de ijskast zit)?

Wel, ik ambieer eigenlijk nog steeds een carrière in de beeldende kunsten. Op een dag wil ik in staat zijn om mijn creatieve uitingen te kunnen combineren, bijgevolg heb ik ook niets opgegeven. Ik schrijf al muziek vanaf mijn vijftiende, maar beschouwde dat toen nog als een hobby, terwijl mijn roeping echt wel bij de beeldende kunsten lag. Ik denk dat beeldende kunsten mij begonnen te vervelen omdat ik in het RISA zowat overspoeld werd door de veelheid stijlen die we moesten kennen en vaak ook reproduceren. Op vlak van muziek was ik altijd al te vinden voor de autodidacten en de outsiders. Zelf heb ik ook geen enkele vocale of muzikale training gehad. Beeldende kunsten kende ik vanbinnen en vanbuiten, maar bij muziek was er dat bijna mystieke, dat opwindende. Steeds wanneer ik met muziek bezig ben, dan voel ik mezelf leren en groeien.

Je muziek wordt onder verschillende noemers geplaatst: ‘goth folk’, ‘dark folk’, dream folk’, ‘americana’ en ‘singer-songwriter’. Meestal zijn dit slechts pogingen om het kind een naam te geven. Hoe reageer jij zelf op die wildgroei aan omschrijvingen?

Ik vind het op zich geen bezwaar. Mijn muziek is ook dromerig, donker en Amerikaans. Ik ben zelf ook in staat om me te bedienen van dergelijke omschrijvingen, indien dit duidelijker is voor sommige mensen…

Vaak wordt er met betrekking met jouw werk gerefereerd naar Leonard Cohen (ik deed dat eerlijk gezegd ook), al was het maar om te zeggen dat je werk wel degelijk verschillend is, maar dat je met Cohen een bepaalde feeling deelt. Persoonlijk geeft jouw werk me gelijkaardige gevoelens als wanneer ik naar het werk van Hope Sandoval, Alela Diane, Sharron Kraus, Nick Cave en zelfs This Mortal Coil (je werk voor Black Hole Infinite) luister. Zou je sommige artiesten schrappen of zelfs bijvoegen?

Wel, gedeeltelijk zit je wel juist, hoewel ik niet echt vertrouwd ben met sommige artiesten die je opnoemt. Je hebt me anders wel nieuwsgierig gemaakt…

Ik associeer verder: je muziek roept bij mij beelden op van Disney’s ‘Sneeuwwitje’ (‘Rachel’), elfen die troubadours inspireren, middeleeuwse spook- en moordballades… Sommige nummers brachten me dicht bij Robert Holdstock’s ‘Mythago Wood’ trilogie, die gaat over een woud in het hedendaagse England, waar mythologische archetypes uit ons onderbewustzijn weer tot leven komen… Wist je dat je muziek dat vermogen bezat om mensen aan het mijmeren te brengen?

Ik ben blij dat het zulke dingen doet bij jou. Zelf heb ik ook een meer dan behoorlijke verbeelding en het is leuk dat dit zich duidelijk uit in de nummers die ik schrijf. Ik zie muziek vaak als een vorm van escapisme. In die zin snijdt het hout wanneer mijn muziek in staat is om de luisteraar ergens heen te voeren, zoals ze dat bij mij ook doet.

Sommige muzikanten hebben hun eigen typische kosmologie: Leonard Cohen heeft zijn mix van bijbelse referenties en de legende van Jeanne D’Arc; Current 93’s David Tibet heeft zijn intense vision van William Blake’s Albion (=Mythisch England), apocalyptische obsessies en een dagdagelijks leven doordrenkt van de bovennatuurlijke bijbelse wereld; Nick Cave heeft zijn eigen Caveland, bevolkt met geflipte outlaws die nu eens dader en dan eens slachtoffer zijn van waanzinnige uitspattingen; Sharron Kraus brengt vaak een wereldje van perverse en dodelijke sprookjes tot leven (vooral op ‘Songs of Love and Loss’)… Zijn er artiesten wiens tot wiens wereld je jezelf aangetrokken voelt, en waarom?

Ik ben zeer gesteld op Cohen (Marissa is ook van joodse afkomst) en ook Nick Cave kan me al jarenlang bekoren. Ze tekenen zowat voor de soundtrack van mijn jeugd. Ik heb enige emails met David Tibet gewisseld, enige tijd terug, maar ik ben niet écht bekend met zijn werk. Ik hoorde van hem nadat mensen mijn esthetica vergelijken met de wereld van Current 93. Ik heb nog heel wat luisterwerk voor de boeg voor ik uitgedokterd heb wat nu precies mijn mening over hem is. Hetzelfde voor Sharron Kraus: ik weet wel dat ze er is, maar ik ben niet echt bekend met haar werk.



Een beetje allebei. Een hoop van mijn verhalen zijn échte verhalen; 100% echt. Iedereen die me persoonlijk kent weet ook waar al die verhalen over liefde en verliezen vandaan komen, zonder dat er iets geheim blijft. Ik beschouw het dan ook een beetje als een succes dat ze voor niet ingewijden overkomen als verhalen, eerder dan als pagina’s uit een dagboek. Het is nooit mijn bedoeling geweest om de pure autobiografische toer op te gaan. De nummers moet een eigen leven kunnen leiden, zodat hun inhoud relevant kan zijn voor verschillende (soorten) mensen.

Ik las dat ‘Songs III’ oorspronkelijk bedoeld was als EP. Kan je ons vertellen over de manier waarop het materiaal uitgegroeid is tot een volwaardig album?

Ik denk dat iemand ergens iets neergeschreven heeft zonder eerst na te gaan of het klopt: Het materiaal voor ‘Songs III’ was van het begin af aan bedoeld om op mijn derde volwaardige album terecht te komen. Dat van die EP klopt dus niet.

Verscheidene nummers op ‘Songs III’ baden in een atmosfeer van verraad in de liefde en verlies van geliefden. Wanneer we door iemand verraden worden dan doodt die ons een beetje en mét het verraad sterft het beeld dat we van die persoon hadden ook voor een stuk… Het klinkt wel alsof jij in het proces naar dit album door verscheidene vormen van verlies gegaan bent, als ik dat mag vragen?

Je mag het zeker zo duidelijk stellen. Ik kan ondertussen met rotsvaste zekerheid zeggen dat ik geen snelle genezer ben. Het is alsof ik door de jaren heen steeds maar weer dezelfde dingen te boven moet komen. Het is misschien goed voor mijn Muse, maar voor de rest van mij…? Het is misschien een cliché, maar ik vraag me af of ik überhaupt nog wel in staat zal zijn om liederen te schrijven eens ik het geluk gevonden heb! We zullen wel zien…

Er lijkt nogal wat symbolisme in je teksten verweven te zitten: Silvia die net als de bijbelse Job (of Pinnokio) in de buik van een walvis zit, de kleuren en de beenderen in ‘Dying Breed’, vogels uit klei en boeken uit hout… Wat kan je er zelf over zeggen?

Silvia is gewoon Silvia… Ik was niet van plan haar te gebruiken als een of ander symbool; ze vertelt gewoon haar eigen verhaal. Kleuren en symbolen zijn anders wel belangrijk voor mijn schrijven, alsof ik een schilderij maak terwijl ik de tekst neerschrijf. Het zal wel een erfenis zijn van mijn afkomst uit de beeldende kunsten…

Hoeveel aandacht besteed jij zelf aan symbolisme in kunst in het algemeen, als iemand die een kunstopleiding gevolgd heeft? Als Europeaan denk ik bijna automatisch aan het verborgen én het open symbolisme in middeleeuwse schilderijen, maar ik zou graag weten welke vorm van symbolisme jij zelf weet te waarderen…

onbedoeld de vraag betrekkend op haar eigen werk
Ik probeer niets op voorhand te construeren. Ik zou niet willen dat een nummer zwaar op de hand overkomt. Ik denk dat wanneer een luisteraar een nummer van mij symbolistisch interpreteert, dat vooral diens eigen associatievermogen als basis heeft. Puur toeval dus…

‘Songs III’ heeft een rijker geluid dan je vorige platen, omdat je muziek meer gelaagd is; dit zowel in structuur als in instrumentenkeuze. Kan je ons vertellen hoe moeilijk of gemakkelijk het was om hiervoor de juiste muzikanten te vinden?

Ik denk dat, hoe meer ik bekend raak in het wereldje, hoe gemakkelijker het voor mij is om de juiste muzikanten tegen te komen en aan te spreken.
Vroeger was ik een eenzaat, en dat ben ik nog steeds voor een stuk. Het verschil is dat ik nu meer interesse heb naar andere mensen toe.

Je werkte samen met een aantal muzikanten uit Philladelphia, zoals Helena Espvall en Greg Weeks van Espers. In sommige artikels schrijven mensen over een zgn. ‘Philly scène’ met groepen en artiesten zoals Espers, Fursaxa, Sharron Kraus (die in feite in Oxford woont), The Valerie Project (dat eigenlijk meer een gelegenheidsgroep was)… Jeffrey Alexander van Black Forest/Black Sea stelt op zijn beurt dat de ‘Philly scène’ eigenlijk niet bestaat, maar eerder een groep van gelijkgestemde vrienden en artiesten is… Wat zijn jouw ervaringen met dit onderwerp?

Ik enige dat ik daar echt over kan zeggen is dat ik in het verleden met een aantal van deze artiesten heb kennis gemaakt en met sommige ook heb samen gewerkt. Van de meesten heb ik ondertussen niet echt iets meer gehoord. Ik ben meestal nogal teruggetrokken van karakter, een kluizenaar zeg maar… Ik hou wel van enkelen hun muziek…

David Tibet liet weten dat hij ‘Songs III’ heel goed vond en er regelmatig naar luisterde… Zijn er nog andere mooie commentaren van collega-artiesten die je wel wist te appreciëren?

Eigenlijk doe ik hard m’n best om mezelf los te maken van het oordeel van anderen, dit om mijn eigen oordeel zo zuiver mogelijk te houden. Het is een echte worsteling met mezelf geweest om in mezelf te geloven zonder terug te vallen op de goedkeuring van anderen. Dus: hoewel het best wel flatterend is, probeer ik geen aandacht te schenken aan wat iemand zegt over mijn werk, of over wat dan ook…

Je hebt net met een aantal muzikanten samengewerkt. Zijn er nog andere collega’s met wie je ooit iets wil doen?

Ik heb twee grote dromen: ooit eens aan een soundtrack van een lynch-film te mogen werken, samen met Angelo Badalamenti en ooit eens iets te kunnen doen voor een film van Tim Burton.

In een betere wereld zouden mensen ten minste één boek van Marguerite Yourcenar lezen, luisteren naar tenminste één album van Current 93 (keuze genoeg), tenminste éénmaal kijken naar ‘Big Fish’ van Tim Burton en een tentoonstelling van de Belgische schilder Léon Spilliaert bezoeken… Wiens werk zou jij willen delen met de mensheid?

De kunst van Henry Darger, omdat het zo uitzinnig en waanzinnig mooi is! Ik hou ook van de animatiefilms van Jan Svankmajer… Er is veeldat ik mensen zou willen aanraden…

Darger was een zonderling die tevens naïeve schilder bleek te zijn. Zijn werken werden pas ontdekt na zijn dood. Het Museum Dr. Guislain te Gent heeft in 2005 nog werk van hem opgenomen in hun tentoonstelling ‘Verborgen Werelden’. Henri Darger
Jan Svankmajer is een Tsjechische surrealist en maker van van animatiefilms. Jan Svankmaker

Wat is eigenlijk het laatste streepje muziek dat je gehoord hebt en hoe zou je dat quoteren op een schaal tussen 0 en 10…?

In de auto heb ik net nog een Bee Gees liedje gehoord; dat ene dat Feist nog gecoverd heeft. Ik denk dat ik het een 7 op 1O zou geven…

Bedankt, Marissa voor je bereidwilligheid en je antwoorden!
[Jan Denolet]

http://www.marissanadler.com