Binnenkort verschijnt het vierde album van deze Franse band die op originele wijze het verleden verzoent met het heden, akoestisch met elektrisch, folk met electro. “O Quam Tristis…” zijn (nog) niet zo heel bekend. Ze treden als eerste aan op zaterdag 28 juli op het Gothic Festival te Waregem en we hopen dat dit interview een stimulans kan zijn om al vroeg naar het concertgebeuren af te zakken, want ze zijn echt de moeite, zowel voor de liefhebbers van medieval, dark wave als electro.

Stel de band eens voor aan het Belgische publiek.

Hugues Dammarie: “O Quam Tristis…” bestaat sinds 2000. De groep bestaat uit 5 personen waarvan enkelen meewerken of hebben meegewerkt onder andere identiteiten bij andere Franse of internationale bands: Collection d’Arnell-Andrea, The Violent Vanities, Gantök, 3 Cold Men… Momenteel ziet de line-up er uit als volgt: Katrina Koslowska, Tomek Ashkenazy Isaac, Hugues Dammarie, Emeric Lenotz en Anna Virsky die voor het concert in Waregem uitzonderlijk zal vervangen worden door Liesbeth Houdijk van de Franse groep Hide And Seek.

Hoe zou je de muziek van “O Quam Tristis…” zelf omschrijven?

Dammarie: “O Quam Tristis…” is de concretisering van het verlangen om iets te doen met onze gemeenschappelijke passie voor oude muziek, de liefde voor dode talen, in de eerste plaats het Latijn, en een voorliefde voor een niet al te harde vorm van electro in een project dat heden en verleden combineert op een manier die niet onmiddellijk realiseerbaar is in de respectievelijke bands van de “O Quam Tristis…” leden.

“O Quam Tristis…” combineert muzikale elementen ontleend aan religieuze muziek uit de middeleeuwen, de renaissance en de barok met invloeden van folk (Keltische en andere), dark wave en ethereal. De nadruk in de groep ligt echter op de vocale harmonieën – mannelijk en vrouwelijk – op een klankrijke achtergrond die gebruik maakt zowel van melodieuze sequenties als van elektronische ritmische patronen en van akoestische folkinstrumenten en oude instrumenten, gitaren, mandolines, blokfluiten, dulcimer, psalterion etc. Het gebruik van een elektrische bas en van ‘traditionele’ synths completeert het instrumentarium.

“O Quam Tristis…” is echter geen ensemble voor oude muziek. We hebben geen enkele pretentie om ‘authentiek’ te zijn. Onze composities zijn geïnspireerd op en beïnvloed door oude muziek, maar onze songs zijn geenszins traditionalistisch, want hoewel we intens onze liefde voor het verleden en voor zijn artistieke voortbrengselen uitleven, vooral op muzikaal vlak, toch zijn we tevens heel sterk verankerd in het heden en we maken er een erezaak van om te pogen van die twee tendensen zo harmonieus mogelijk te laten samengaan.

Welke cd’s heb je recentelijk aangeschaft?

Dammarie: Onder andere VNV Nation (“Judgement”), Covenant (“Skyshaper”), Philip Glass (“Satyagraha” en “Akhnaten”), The Glove (Blue Sunshine reedition) en andere…

Wanneer je de “O Quam Tristis…” albums in chronologische volgorde afspeelt, welke muzikale evolutie ontwaar je dan?

Dammarie: Nu, na een terugblik, denk ik dat ons eerste album nog een beetje onvolwassen was. Je vindt er verschillende elementen van onze vorige groepen op terug. We zochten onze weg en misten daarbij wat homogeniteit, ook al vinden we het momenteel wel een bepaalde charme hebben. Het tweede album was minder heterogeen en meer folk electro georiënteerd, vooral qua ritme en baslijnen. Het derde maakte dan weer een terugkeer naar iets meer akoestisch, ook al hebben we de synths en elektronische loops nooit volledig achterwege gelaten. Er was ook meer samenhang. Het volgende album zal zonder twijfel een samensmelting zijn van de twee voorgaande. Tenminste, zo ziet het er momenteel uit, want de tracks zijn nog niet afgemixt.

Vanwaar komt de naam “O Quam Tristis…”? eigenlijk en waarom kozen jullie juist deze bandnaam?

Dammarie: Toen we vergaderden over de naam van de groep, leek een Latijnse naam ons het meest geschikt om de algemene sfeer van onze muziek kort samen te vatten. Daarvoor hadden we al geprobeerd een naam te vinden met enige betekenis, iets reeëls, maar niets kon ons bekoren. Op een bepaald moment dachten we aan een van onze favoriete religieuze werken uit de barokperiode, de “Stabat Mater”. Toen we de psalm volledig lazen, stootten we op de drie eerste woorden van de derde paragraaf, die tegelijkertijd iets dichterlijk en dramatisch als iets raadselachtig hadden. Die keuze verklaart de aanhalingstekens en de drie puntjes in de groepsnaam: de volledige zin luidde “O quam tristis et afflicta fuit illa benedicta Mater Unigeniti.”

Wat betekent het woord ‘gothic’ voor jullie?

Dammarie: Voor ons is de term gothic vooral gelinkt aan een architecturale stijl, een kunstvorm vol licht en vloeiende lijnen die uiteindelijk zeer ver verwijderd lijkt van zowel de huidige beweging met die naam als van de sociale realiteit van die periode. De link met “gotham”, de duistere en overweldigende imaginaire stad uit de Batman verhalen is een hypothese die misschien wel meer steek houdt…

Gothic is effectief een veelzijdige stroming die het door zijn huidige bloei toelaat om die muzikale en literaire culturele stromingen weer op het voorplan te plaatsen, die verwaarloosd of compleet genegeerd worden door het mediatieke systeem dat voor alles tracht het heden te prijzen en het banale te verheerlijken. Rest ons nog te weten of gothic niet simpelweg een gemoedsstemming cultiveert en een fenomeen is dat opkomt en weer wegdeemstert of iets duurzaams dat zal blijven bestaan – laat het ons hopen – omdat het ertoe bijdraagt om aan nieuwe generaties muzikale en culturele genres aan te bieden die door de mainstream verwaarloosd worden.

Waarover gaan de lyrics eigenlijk?

Dammarie: Onze eerste twee albums waren uitsluitend gebaseerd op liturgische teksten van liederen die gezongen werden op de begrafenis van kleine kinderen en op de ceremonie van alledag, geschreven door anonieme middeleeuwse auteurs en daarna gedurende eeuwen gebruikt door componisten van allerlei tijdvakken. Op ons derde album, hebben we ons gewend tot de seculiere middeleeuwse poëzie, vaak in het Latijn geschreven, en gedichten van Franse auteurs uit de 12de en 13de eeuw zoals Pierre de Blois en Gautier de Châtillon op muziek gezet. Deze teksten zijn hetzij liefdesliederen, hetzij klaagliederen waarin reeds alle thema’s aan bod komen die de poëzie doorheen de eeuwen heen aanboort.

Waar halen jullie je inspiratie vandaan?

Dammarie: Eerst en vooral is het de religieuze muziek (12de tot 18de eeuw) die ons sterk inspireert. Waarschijnlijk zal het makkelijker zijn om meer hedendaagse bestaande of verdwenen artiesten op te noemen. Hier dus enkele namen waarvan we met zekerheid kunnen zeggen dat enkele of al hun albums veel hebben betekend voor ons en die een rol zullen blijven spelen in onze eigen muziek: Malicorne, Alan Stivell, Qntal, The Cure, Dead Can Dance, Cocteau Twins, The Sisters Of Mercy, Xymox, Kolinda, Estampie, Freyburger Spielleyt, Miranda Sex Garden, Ataraxia, Spondo en tal van anderen.

Wat de architectuur betreft, vallen begrijpelijkerwijze de middeleeuwen heel erg in onze smaak, maar evenzeer de 19de eeuw, die een tijd was van herontdekking van de middeleeuwen met een grote tederheid die je in de eerste plaats kan terugvinden in de restauratiewerken van middeleeuwse monumenten door Viollet-Le-Duc onder Napoléon III en dit terwijl de man in de 20ste eeuw lange tijd serieus in diskrediet gebracht is geweest Als men de algemene sfeer van “O Quam Tristis...” zou moeten samenvatten in een monument, dan zou dat zonder twijfel het fabelachtige kasteel van Pierrefonds zijn in de l’Oise, een mythische en poëtische plaats zonder weerga…

Wat de schilderkunst betreft, houden we erg veel van de symbolisten (Engelse, Franse…) van de 19de eeuw. Deze school is een mooi voorbeeld van synthese en verzoening tussen vorm en inhoud en tussen tijdvakken vol tegenstellingen: de middeleeuwen en de industriële tijd.

Onze smaak op het gebied van literatuur is zeer gevarieerd, maar hoeft niet noodzakelijk altijd zijn weerklank te vinden in de muziek van de groep: poëzie, romans, thrillers uit heden en verleden. Het zou moeilijk zijn een lijst te maken van romans en auteurs die onbewust van invloed geweest zouden kunnen zijn op onze muziek, maar « In De Naam Van De Roos » van Umberto Eco mag zeker niet onvermeld blijven evenals de schitterende cinematografische retranscriptie ervan door Jean-Jacques Annaud die alles in zich heeft wat onze voorkeur wegdraagt op het gebied van films: het is historisch, fantastisch, episch en poëtisch.

Wat kunnen we verwachten van het concert in België?

Dammarie: Het concert in Waregem zal relatief kort duren: 45 minuten. We hebben dus een zeer moeilijke selectie moeten maken van een 12-tal stukken afkomstig van de drie albums die tot op heden verschenen. Als het technisch mogelijk is, spelen we heel sfeervol badend in het licht van 19de eeuwse glasramen, waarvan we grote liefhebbers zijn. Op de scene trachten we een simpele en stemmige aanpak te ontwikkelen met een zekere evolutie in het ritme van de gespeelde stukken: we beginnen heel ingetogen en evolueren geleidelijk aan naar een stomende finale!

Wat verwacht je zelf van het Gothic Festival in Waregem?

Dammarie: We hopen in Waregem op even goede reacties dan die we vorig jaar in België kregen op het Festival d’Anthisnes, dat eigenlijk geen gothic festival was, maar eerder een folk festival. De muziek van “O Quam Tristis...” zou gemakkelijk de fans van beide muziekstijlen moeten kunnen verzoenen.

Wel, ik hoop dat het even goed gaat zijn als het 3 Cold Men concert in Antwerpen vorig jaar. Er waren niet zo veel toeschouwers, maar dat was een heel goed concert.

Dammarie: De sfeer op een “O Quam Tristis...” concert verschilt erg van die op een 3 Cold Men concert. Het is iets helemaal anders, maar je weet dat we van veel verschillende muziekstijlen houden. Ik hoop dat alles van een leien dakje gaat lopen, ook technisch, zodat je het weet te appreciëren.

Zijn er concerten op het Gothic Festival 2007, die je zelf graag zou bijwonen?

Dammarie: Ik denk dat we als we kunnen vooral de concerten van Front 242, Covenant, Diary Of Dreams, Breath Of Life en Kirlian Camera zullen bijwonen.

Wat weet je zoal over België?

Dammarie: We weten vooral dat er in België veel mooie dingen te zien zijn. We hebben al meermaals de toerist uitgehangen in dat land met zijn schitterende architectuur en schilderkunst. Nogal wat muzikanten uit onze bezetting hebben er in het verleden al gespeeld onder andere met Collection d’Arnell-Andrea en de reacties van het publiek waren er altijd zeer aangenaam.

Wat zijn de toekomstplannen?

Dammarie: We zijn momenteel bezig met de opnames voor ons vierde album. Het mixen heeft spijtig genoeg vertraging. Het album zal twaalf tracks tellen en we hebben ook al een titel: 'Les Chants Funestes'. Het zou volgend jaar moeten uitkomen.

Wij kijken er alvast naar uit!

Henk Vereecken

http://site.voila.fr/o.quam.tristis/accueil.html