Met LichTraum hernemen jullie stukken van Lucien Goethals. Vertel eens meer over deze Belgische componist?

Lucien Goethals is een Belgisch componist die mee aan de wieg stond van het IPEM, dat is het Instituut voor Psychoakoestiek en Elektronische Muziek. Hij heeft een zeer uitgebreid en breed oeuvre opgebouwd tussen 1950 en 1990, gebruik makend van zowel nieuwe compositorische inzichten als technologische ontwikkelingen. Hiervoor was het IPEM, als een van de grote studio's voor elektronische muziek natuurlijk cruciaal.

Hoe zijn jullie dit werk van Goethals op het spoor gekomen?

Dit jaar is het de 50ste verjaardag van het IPEM, dat tot voor kort ook het onderzoeksinstituut was waar ik, Pieter, mee verbonden was. Ik wou al lang het archief van het IPEM eens van naderbij bestuderen, temeer dat de EMS Synthi100, die vaak opduikt in het werk van Goethals, nog te pronken staat op het IPEM. In de aanloop van de vieringen rond IPEM 50, die 27 en 28 maart 2013 plaatshebben in de Aula Academia het prestigieuze feestpaleis van de Gentse Universiteit in de Volderstraat, groeide de idee om nieuwe interpretaties te maken van oude psychoakoestische werken. Toen ik dit aan Peter voorlegde was hij er direct voor te vinden. Van zodra we de toestemming kregen om met het werk van Goethals te herinterpreteren begonnen we aan LichTraum. Op 27 maart geven we dan ook een performance op de IPEM50 viering.

Jullie hergebruiken oorspronkelijke opnames van Goethals, maar de aanpak is toch wat anders. Wat doen jullie er exact mee?

In principe vertrekken we van het bronmateriaal, hierin zoeken we naar interessante klanken en passages en deze herinterpreteren we. Daarnaast beschikken we ook over de vaak erg visuele partituren, die we als leidraad gebruiken voor onze performances. Een derde benadering is de musique concrète passages, die toen aan de tape werden toevertrouwd, live te recreëren. Daar speelt vooral Peter een grote rol. Door het gebruik van extra effecten en compositietools is het vandaag veel makkelijker om het klankenspectrum, dat toen laag na laag diende te worden gecomponeerd, live op te bouwen. Omdat veel van de apparatuur van het IPEM niet meer voorhanden is, moeten we ook op zoek naar andere instrumenten. Lucien Goethals maakte vaak gebruik van Fibonaccireeksen of hanteerde de principes van seriële muziek, die hij vervolgens uitzette op analoge sequencers. Hiervoor ontwikkelden we een aantal audiovisuele instrumenten, die ons in staat stellen om de performance op een soortgelijke manier te benaderen, maar dan met een moderne, hoog technologische invulling.

Dit zorgt ervoor dat wanneer we optreden alles wat je ziet rechtstreeks verband houdt met wat je hoort. In praktijk gebruiken we een virtuele microfoon die door een wereld van verschillende geluiden dwaalt. Als performer ga ik (Pieter) op zoek naar clusters van geluid die steeds veranderlijk zijn. Peter geeft een muzikaal antwoord met zijn objets trouvés.

LichTraum is een samenwerking tussen llumen en TraumaSutra. Wat heeft jullie samengebracht?

We hebben een nogal unieke kunde om elkaar oeverloos te amuseren met vrije associaties, die meestal door anderen als totaal onbegrijpelijk worden ervaren. Muzikaal werkt het eigenlijk ook zo. We benaderen dingen misschien van een andere kant, maar vinden vaak een 'common ground' waar we elkaar muzikaal tegenkomen.

Jullie hebben eind 2011 al eens opgetreden met LichTraum. Hoe verliep dat?

Goed. Al was het, zo blijkt, voor het publiek geen evidentie om de samenhang tussen beeld en geluid te volgen. Dit noopte ons tot enkele aanpassingen, waar we het nog duidelijker willen maken voor de toeschouwer.

Dit is heel verschillend van jullie andere projecten. Vanwaar de drang om zo iets experimenteels te maken?

Geen van ons beiden voelt het als erg verschillend aan. TraumaSutra is geënt op 20ste eeuwse klassieke muziek, zoals Schaeffer, Stockhausen en de industriële afgeleiden daarvan, zoals SPK, Hybryds en Lustmord. llumen lijkt misschien iets meer clubgericht, al dient het evenwel vooral als een tegengewicht voor de audioinstallaties die ik maak.

Is dit een eenmalige samenwerking?

Wie weet wat de toekomst brengt, we doen wel meer samen en hebben ook wilde plannen om aan eigen composities te werken. Maar dat is voor na, of beter tijdens, de verbouwingen.

Wat kunnen we nog van jullie andere projecten verwachten?

intens is bezig is aan een cd. TraumaSutra werkt aan nieuwe nummers en Hybryds brengt zeer binnenkort een nieuwe cd uit. llumen werkt momenteel wat nummers af en hoopt deze zéér spoedig live te brengen en er komen nog wat tentoonstellingen aan.

Hartelijk dank voor dit interview.

LichTraum, 27 maart in de Aula Academia, Volderstraat 9, Gent

LichTraum op Facebook