Achter de oorsprong van de groepsnaam moet je eigenlijk niet te veel gaan zoeken, want Laibach betekent niet meer dan de Duitse benaming voor de stad Ljubljana, hoofdstad van Slovenië.

Laibach ontstond eind jaren ‘70 uit de schoot van een kunstenaarscollectief dat zich de Neue Slowenische Kunst (kortweg NSK noemde). Tot op heden is Laibach de populairste telg uit deze kunstenaarsfamilie maar je vind er ook theater (Noordung), visuele kunst (IRWIN) als filmkunst (Retrovision) terug.

Tijdens de oprichting van NSK behoorde Ljubljana nog tot het vakantieoord Yugoslavië en de Duitse benaming is te verklaren door de gecompliceerde verhoudingen die de Slovenen destijds hadden met de Duitsers.

NSK was echter meer dan zomaar een woord want sinds 1991 is het ook een staat geworden, althans in de hoofden van de oprichters. Dat gaat zover dat ze een eigen hymne hebben (met de fameuze woorden van Winston Churchill : “We shall fight them on the beaches, we shall never surrender”), een eigen ambassade, eigen postzegels tot zelfs …eigen paspoorten!

Centraal in het NSK-kader staat dat ze graag de draak steken met totalitaire regimes en dat alle kunstuitingen in groep als collectief gebeuren waarbij nooit de naam van het individu vermeld wordt. Hierdoor waren er op een bepaald moment zlefs twee Laibach’s aan het toeren!

De oprichter / cental figuur bij uitstek is Dejan Knez die in 1978 de groep Salte Morale oprichtte maar op vraag van diens vader, Janez, werd de groepsnaam verandert in Laibach in de zomer van 1980.

Na een paar personeelswisselingen in de begin jaren ’80 werd Laibach uiteindelijk een band van vier leden : Dejan Knez, Milan Fras, Ervin Markosek en Jani Novak.

Niet dat hun eerste jaren zonder slag of stoot gepaard ging want hun “totalitaire pop art” zoals ze het zelf zo graag omschrijven werd verre van bejubeld.

Van in het begin speelde de groep met symbolen uit zowel het stalinisme en nazisme waardoor zij al vrij vlug op de zwarte lijst van de Yugoslavische overheid kwamen te staan. Niet alleen de naam Laibach werd verbannen maar alles wat met NSK te maken had, werd voor de Yugoslavische TV als staatsgevaarlijk beschouwd.

In 1983 eindigde een optreden van Laibach in Zagreb met de tussenkomst van het Yugoslavisch leger. Op dit concert werden beelden uit een pornofilm gelijktijdig vertoond met beelden van de toenmalige leider Tito, wat op weinig begrip kon rekenen van de overheid.

Het bracht hun wel de vriendschap op van Last Few Days op die ook op dat concert speelden want samen met hun gingen ze op Europese toer onder de welklinkende naam Occupied Europe Tour.

In 1985 verscheen uiteindelijk het allereerste album dat in eigen land uitgegeven werd door het Skuc Ropot-label en aangezien Laibach verboden was, kon je op de hoes enkel een zwart kruis zien.

Ongeveer rond dezelfde periode verschenen nog twee andere platen, “Rekapitulacija 1980-1984” op een Duits label en “Nova Akropolia” op het Engelse Cherry Red Records.

Dit ging gepaard met een heleboel Duitse shows waarbij bleek dat Laibach naast hun industrieel geluid ook graag nummers van andere mensen brengen. In het begin werd dit beperkt door samples van Kraftwerk, Prokovjev en Richard Wagner maar het coverfeest vond zijn volle glorie op “Opus Dei” dat in 1987 door Mute uitgebracht werd.

Mede door MTV brak Laibach toen door want hun versie van Opus’ “Life is life” werd bijna wekelijks getoond in “Alternative Nation”. De carnavalskraker van de Zwitsers Opus werd omgebouwd tot een militaristische mars waarbij Laibach gekleed liep in uniformen die verwezen naar het nazisme en meteen zorgden zij bij de Europese muziekliefhebber voor de nodige controverse.

Covers begonnen meer en meer het oeuvre uit te maken van Laibach want naast “One Vision” van Queen en “Sympathy for the devil” werd ook het volledige laatste studioalbum van The Beatles gecoverd in 1988 waarbij “Across the universe” terug een MTV-hitje werd.

De weinige platen die ze ook in de jaren ’80 uitgebracht hebben, zouden later voor een onschatbare invloed gezorgd hebben want wie vandaag “Opus Dei” beluistert weet ook meteen naar wie Rammstein ooit geluisterd heeft. Zelf zegt Laibach van Rammstein dat deze groep niet meer is dan een circusact en inderdaad Rammstein zijn watjes in vergelijking met de jongens van Laibbch.

Stonden de jaren ’80 in het teken van de martial industrial-invloeden dan waren de jaren ’90 gedomineerd door de technopop.

Na de bewerking van Hamlet en het weinig succesvolle “Kapital” was “NATO” terug een voltreffer waarbij deze keer nummers van Zager & Evans, Europe en Status Quo aangepakt werden., ongeveer gelijktijdig werkten ze ook samen de Amerikaanse death metal groep Morbid Angel.

Terwijl ondertussen Yugoslavië herschapen was in een jammerlijk strijdtoneel bogen de heren zich over “Jesus Christ Superstar”, de potsierlijke musical uit de jaren ’70.

Het afgelopen decennium verliep vrij rustig voor Laibach met bewerkingen van Bach en natuurlijk “Volk” waarop een heleboel nationale hymnes te horen waren, waaronder hun eigen NSK-hymne.

Dit jaar bestaat Laibach 30 jaar en onder de noemer “Laibach revisited” is er niet alleen een toer, maar ook een dubbel-cd die weldra op de markt zal komen.

Het eerste schijfje bevat een heruitgave van het eerste album uit 1985 terwijl je op het tweede cdtje nieuwe interpretaties van oudere Laibach-nummers zult horen.

De redactie van Dark Entries is er dan ook bijzonder trots op dat Laibach deel uit maakt van de 2010-editie van Bimfest.

Laibach

Meer over de filosfie van Laibach